ABDEST, YANILMA VE SEFER DURUMUNDA NAMAZ

Sayın Hocam,

1-Namaz kılarken bazen dalıyorum ve kaçıncı rekâtı kıldığımı hatırlayamıyorum. Ben de farz veya sünnet selâm verip, namazı yarıda bırakıp çıkıyor, tekrar baştan başlıyorum. Yaptığım yanlış mı?

2- Oruçluyken abdest aldıktan sonra bazen tükürük, dişlerimden dolayı biraz kanlı oluyor. Abdestim geçerli olur mu yoksa tekrar almak gerekir mi?

3- Yurtiçi veya yurtdışında tatile gidince kalınan oteller namaz kılmaya müsait olursa namazı tam mı yoksa seferi mi kılmalıyız?

Zahmetleriniz için çok teşekkür ederim. Bizlere ne büyük bir iyilik yaptığınızı tahmin edemezsiniz. Saygılarımla...

Cevap: 1) Namazda yanılma durumuna şek denilir. Yeni İslâm İlmihali adlı kitabımızdan sorunuzun cevabını yazıyorum:

Namazı kaç rek’at kıldığından şüphe eden kimse, eğer bu hal kendisinde ilk defa veya nadir oluyorsa namazı yeniden kılar. Fakat bu hal çokça oluyorsa o zaman üstün zannına göre hareket eder. Kalbi kaç rek’at kıldığına hükmediyorsa o kadar kılmıştır. Şayet bir tercih yapamıyorsa az tarafını tercih eder. Meselâ, bir mi, iki mi kıldığını bilemiyorsa bir kıldığını kabul edip üç rek’at daha kılar. İki mi, üç mü kıldığını bilemiyorsa iki kıldığını; üç mü dört mü kıldığını bilemiyorsa üç kıldığını kabul eder. Yalnız farz veya vâcib olan oturuşu terk etmemek için her rek’at sonunda oturur ve namazın sonunda da sehiv, yani yanılma secdesi yapar.

Şüphesi namaz arasında değil de selâm için oturduktan veya selâm verdikten sonra gelirse buna önem verilmez, namazı tamdır.

Selâm verdikten sonra dışarıdan birisi kendisine eksik kıldığını hatırlatırsa kendisi tam kıldığına kani ise onun sözüne önem vermez. Eğer iki kişi eksik kıldığını hatırlatırsa o zaman onların sözünü kabul eder.

2) Dişten gelen kan çok miktarda ise Hanefi fıkıh âlimlerine göre abdesti bozar. Siz eğer az miktardaki diş kanını tükürmemişseniz abdestiniz bozulmaz. Zaten başka bilginlere göre kan abdesti bozmaz. Çünkü Maide Suresinin 6. âyetinde abdesti sadece büyük veya küçük tuvalete çıkmanın bozacağı anlatılır. Kanın abdesti bozacağından söz edilmez.

3) Yola giden kimse için namazları kısa kılma ruhsatı verilmiştir. Hanefi bilginlere göre bu ruhsatı uygulamak, yani yolculukta namazı kısa kılmak efdaldir. Tam kılmak, verilen ruhsatı dinlememe manasına geldiğinden edebe aykırıdır. Namaz olur ama ruhsata saygısızlık yapılmış olur. Çoğunluk âlimlere göre dileyen ruhsata uyar fakat huzur ve rahatı yerinde ise tam kılmak daha iyidir.

Bana göre vardığı yerde rahatı iyi ise namazı tam kılmak daha iyidir. Ama pek rahat değilse verilen ruhsata uyarak kısa kılar. Hatta yolculuklarda öğle ile ikindi, akşam ile yatsı namazları birleştirilerek de kılınabilir.