KUR’ÂN’DA TABΑAT TASVÎRİ (1)

"24- İnsan şu yiyeceğine baksın. 25- Biz suyu iyice döktük. 26- Sonra toprağı güzelce yardık da, 27- Orada bitirdik dâne, 28- Üzüm, yonca, 29- Zeytin, hurma, 30- İri ve gür bahçeler, 31- Meyve ve çayır; 32- Sizin ve hayvanlarınızın geçimi için." (Abese: 24(80)/24-32)

Abese: 24(80)/24-32. âyetlerde, Kur’ân’ı dinleyip Rabbinin yoluna girmeyen insanın ne kadar nankör olduğu anlatılıyor. Allah onu bir menî damlasından yaratıp biçimlendirmiş, ana karnındaki evrimini tamamlayınca oradan çıkma yolunu kolaylaştırmış; ona dünyâda yaşamasını, aklı ile iyiyi kötüyü, doğruyu, eğriyi, kârını ve zararının seçme imkânını vermiş ve belli bir süre yaşattıktan sonra onu öldürüp kabre sokturmuş; ölüsünü de açıkta bırakmamış, gömdürmüştür.

İnsanın yaşamı, sadece bu dünya yaşamından ibaret değildir. Allah dilediği zaman onu yeniden diriltecektir. 22. âyette şart mânâsı olduğu için meâllerde “Sonra dilediği zaman onu diriltip kaldırır” mânâsı verilmiştir. Fakat âyette fiillerin ikisi de dili geçmiş olduğu için bu âyete “Sonra dilediği zaman onu diriltip kaldırdı” mânâsı daha uygundur. Böyle iken insan Allah’ın buyruğunu tutmamakta, peygamberleri aracılığı ile gönderdiği öğütleri dinlememektedir.

Allah’ın, ölüleri diriltmeğe kadir olduğunu kanıtlamak için insana önce kendi vücudundaki yani enfüsteki nimetleri anımsatıldıktan sonra bu kez de ona, dış dünyâdaki (yani âfâktaki) ni‘metleri anımsatılmaktadır ki Allah’ın bu kadar ni‘metlerine karşılık O’nun buyruklarını tutmayan insanın, nankörlük ve küstahlığının derecesi daha iyi anlaşılsın. Kur’ân’ın genel üslûbu olarak insana kendi yaratılışındaki ve dış dünyâdaki Tanrı nimetleri anımsatılır ki düşünen, düşünüp ibret alsın. İşte bunun için

24(80)/24-32. âyetlerde Allah’ın, âfâktaki ni‘metleri anımsatılmaktadır: İnsan, yediği ekmeği, besinleri düşünmelidir. Bunlar kendi kendine mi oldu? Hayır, Allah gökten yağmur yağdırmak suretiyle yeri suladı, o su bereketiyle yerin altındaki dâneler filizlendi, yeri yarıp dışarı çıktı. Böylece Allah çeşit çeşit bitkiler: buğday, arpa, diğer hububât bitirdi. Çeşit çeşit meyveler: üzümler, yoncalar, zeytinler, hurmalar, girift, boylu, iri gövdeli ağaçlar, bahçeler ve çeşitli otlaklar yetiştirdi. Bunları, insanlara ve besledikleri hayvanlara ürün olarak yarattı. Şimdi insanın, kendisine bu kadar ni‘metler veren Rabbine nankörlük etmesi yakışır mı? Elbette yakışmaz. Fakat nankörlük etmesi, kimsenin değil, kendisinin zararınadır. Çünkü bu kısa dünya hayatı bir sınav zamanıdır. Bunun sonunda insanın, yaptıklarından hesap vereceği bir gün gelecektir. 

(devamı yarın..)