Seta

TEVRAT’IN DERLENMESİ HAKKINDA (1)

Allah'ın selamı üzerinize olsun Hocam, sizinle aynı zamanda bulunmak ve iletişim kurabilmek büyük nimet, Allah eksikliğinizi göstermesin. Tevrat'ta Hz. Musa'yla ve diğer konularla ilgili olaylar anlatılmaktadır. Bu olaylar nasıl gözlemlenmiş ve nasıl aktarılıp Tevrat'a yazılmıştır? Sanırım Hz. Musa tek iken yaşadığı olaylar da yer alıyor - Medyene gitmesi - gibi bu bilgiler nasıl elde edilmiş, aydınlatır mısınız? Teşekkürler...

Cevap: Bir kere Tevrat bir anda yazılmış değildir, bin yıldan fazla bir zaman içinde yazımı sürmüş ve ancak İsa'nın doğumundan 400-500 yıl önce tamamlanmıştır. Asıl Tevrat'ı derleyen de Azra Nehemya'dır. Kur'ân'da Tevrat ve Musa hakkında anlatılanlar da Meleğin vahyidir. Bunun kayanağını aramak abestir. Vahyin kaynağı Yaratan'ın kendisidir. Burada bir miktar Tevrat hakkında bilgi vermekte yarar görüyorum.

“Torah” kelimesinin, İbrânîce'de "yönlendirmek, yol göstermek" anlamına gelen “Erah” kökünden geldiği tahmin edilmektedir. Torah "Kanun, şeriat" demektir.

“Yahûdîler, Torah’ı, yazılı ve şifâhî olarak ikiye ayırmaktadırlar. Yazılı Torah, Sina Dağı’nda Yahve (Allah) tarafından Hz. Mûsâ’ya bildirilen beş kitab; “Şifâhî Torah” da Mûsâ’ya atfedilen ve ondan aktarılan sözleri tamamlayan açıklamalar(tefsirler, şerhler)dir (Ömer Faruk Harman, Yahûdi Kutsal Kitapları, s. 41).

“Yazılı Torah”a paralel olarak gelişmiş bir kurallar ve bağlayıcı gelenekler dizisi olan “Şifahî Torah”, insanın hayatı boyunca karşılaştığı problemlerin Tevrât'ın öğretisi ışığında çözmeğe yönelik kurallardan oluşur (bizim fıkhın karşılığı demektir).

Yunanca “Pentateuch”, İbrânîce beş Kitap anlamına gelen “Hamişa” Humaşim’in karşılığıdır (Arapçadaki hamise, humâsî). “Nomos” ise “Torah” karşılığı olup kanun anlamına gelir. İlk defa MS. III. yyda Hıristiyan kilise babası Origen tarafından kullanılan Pentateuch ismi, daha sonra Batı dillerinde Tevrât’ın özel adı olmuştur (Adam Baki, Yahûdî Kaynaklarına Göre Tevrât ve Yahûdi Hayatındaki Yeri, s. 15).

Tevrât (daha doğrusu Hz. Musa’ya verilen Kitâb), beş kitaptan oluşmaktadır. Tekvîn (Bereşit), Çıkış (Şemol), Levililer (Vayikra), Sayılar (Bemidbar) ve Tesniye (Dıvarim).

Kur’ân-ı Kerîm’in birçok yerinde Kitâb, kelimesi, Hz. Mûsâ ile birlikte anılmakta ve onunla bütünleşmiş görünmektedir.

Torah, Mûsâ’nın şerîatini ifade ettiği gibi, Hz. Mûsâ’dan sonraki peygamberlerin şerîatlerini de belirtir: “Ve Rab, İsrâîl’e ve Yehuda’ya dedi: Bu kötü yolunuzdan dönün, atalarınıza emrettiğim ve kullarım peygamberler eliyle size gönderdiğim bütün Torah’a göre emirlerimi ve kanunlarımı tutun, diye peygamberleri görenler vasıtasıyla şehadet etmiştir.” (II. Krallar: 17/3. Ayrıca bkz. Nehemya: 9/13; Amos: 2/4) Bu âyette "Torah” kelimesi Hz. Mûsa'dan başka peygamberlerin getirdikleri hukuki kuralları da içeren bir anlam belirtmektedir.

Bununla beraber Hz. Mûsa'ya verilen kitabın adının Torah/Tevrât olduğunu ifade eden bazı ibareler de bulunmaktadır: “Ve bütün kavim, bir adammış gibi su kapısının karşısındaki meydana toplandılar; ve Rabbin, İsrâîle emrettiği Mûsa'nın şeriat Kitâbını (Sefer Torah Moşe) getirsin diye yazıcı Ezra’ya söylediler.” (Nehemya: 8/1, ayrıca bkz. Yeşu: 23/6)

(devamı yarın..)