HARRA KATLİAMI (1)

Saygıdeğer Hocam,

Bugün sizin 4 kitabınızı daha sipariş verdim lakin "Bir Ömür Böyle Geçti " kitabınızı bulamadım. Bize İslam’ın aydınlığını sunan siz Sayın Hoca’mdan bu kitabı imzalı olarak nasıl temin edebilirim acaba?

Sayın Hocam, ikinci sorum da "Harra Katliamını" anlatabilir misiniz? Saygılarımla. Yüce Rabbim sizden razı olsun.

Cevap: Kitabı Yeni Ufuklar Neşriyattan isteyeceksiniz. Ben kitap işleriyle ilgilenmiyorum. Harra katliamını doğrudan incelemeye şimdilik vaktim yok. Sadece Internet'ten bu konudaki bir yazıyı gönderiyorum. Kaynaklar da verilmiş. Bu kaynaklardan olayı incelemek de mümkündür. İnternetteki yazı aşağıdadır:

EMEVİLERİN HARRA KATLİAMI

MEKKE VE MEDİNE’NİN TALAN EDİLMESİ

Aralarında, Medine eşrafından Abdullah b. Hanzala, Abdullah b. Ebu Amr ve Münzir b. Zübeyr’in de bulunduğu bir heyet, Şam’a gidip Halife Yezid ile görüşmüşlerdi. Heyet, Medine’ye dönünce Yezid’in dinsiz olduğunu, içki içtiğini, çalgı çaldırdığını, yanında şarkıcı kadınlar bulundurduğunu, köpek ve maymun beslediğini vs. söyleyerek, kendisini halife olarak tanımadıklarını açıklamışlar; bunun üzerine Medineliler ayaklanarak henüz çocuk denilecek yaşta bulunan Medine valisi Osman b. Muhammed b. Ebu Süfyan’ı Medine’den sürüp çıkardıkları gibi, Medine’deki Emevîleri de Mervan b. Hakem’in evinde kuşatmışlardı.

Emevîlerin acele imdat istemeleri üzerine, Yezid, Müslim b. Ukbe’yi oniki bin kişilik bir ordu ile Medine ve Mekke halkını tepelemeye memur etmişti.
Müslim, Medine’de Kureyş’ten ve Ensardan binlerce kişiyi asıp kesmiş, şehri yağmaladıktan sonra Mekke üzerine yürümüş, Müşellel’e geldiğinde hastalanıp ölmüştü. Ölürken, Husayn b. Numeyr’i yerine bırakmıştı. O da mancınıklar kurdurarak Mekke’yi taşa tutmuş, Kâbe’nin duvarları yıkılmış ve yakılmıştı.
(Ezrakî, Ahbânj M ekke, c. 1, s. 196-204, İtan Abdi Rabbih, Ikdu’l-ferfd, c. 4, s. 387-391 , Belâzurî, Ensâbu’l-eşrâf, c. 4, s. 42, Taberî. Târîh. c. 7. s. 3-5. M. Asım Köksal, İslam Tarihi, Köksal Yayıncılık: 4/349-350.)

Kaynakların uzun uzadıya kaydettiklerine göre Medine’de gerçekleşen isyanın asıl sebebi sarayına yaptıkları ziyaret esnasında Yezid’in ahlaksızca yaşantı içerisinde olduğunu gördükten sonra Medinelilerin ona olan bey’atlerini geri çekmesi olmuştur.

İslâm Tarihçilerinin büyük çoğunluğu, Medinelilerin Yezid b. Muaviye’ye karşı isyan etmeleri ve sonrasında gerçekleşen Harra vakasında (63/683) dinî veya siyasî sebeplerin etkili olduğu görüşündedirler.
Studies in Jahiliyya and Early Islam kitabının yazarı Kister ise Medinelilerin isyanında dinî veya siyasi sebeplerden ziyade sosyo-ekonomik nedenlerin etkili olduğunu iddia etmekte ve bunu, ilk dönem kaynaklarından olan ancak İslâm Tarihi araştırmacıları tarafından gözardı edilen kaynaklardan istifade ederek delillendirmektedir.

Olayın sosyo-ekonomik sebepleri:

Medine’deki isyanın gerçek sebebiyle ilgili olarak Yakubî’nin ‘Tarih’inde tamamen farklı bir bilgi yer almaktadır. Sorun aslında Muaviye’nin Medine’deki arazilerinin, tarlalarının, hurmalıklarının işlenmesi ve ürünlerinin toplanması ile ilgilidir. Birçok bölgede bu tür mülkler edinmiş olan Muaviye, buralarda köleleri ya da kölelikten kurtulmuş mevali işçileri sistemli olarak çalıştırıyordu. Denildiğine göre Muaviye, zor kullanarak işçi çalıştıran ilk halife olmuştur.

Medine’liler valiye “Biz çok zor durumda kalıp açlıkla karşı karşıya gelince Muaviye bizim bu durumumuzdan istifade etmek istedi ve bizim arazilerimizi gerçek değerinin yüzde biri kıymetinde bir parayla satın aldı.” diyerek şikâyetlerde bulunmuşlardı.

Bu arazi sorununa ilave siyasi bir sorun vardır ki o da Muaviye ölmeden önce oğlu Yezid’i halife yapmak istemiş, tüm bölgelerden bey’at edilmesine rağmen Mekke ve Medine’den bey’at gelmemiştir.

Yezid, amcazadesi Osman b. Muhammed b. Ebî Süfyan’ı Medine’ye vali olarak tayin edince Muaviye’nin Medine’deki topraklarının âmili olan İbn Mîna, Osman b. Muhammed’e gelerek Medinelilerin daha önceki yılların aksine bu sene buğday ve hurma ürünlerini ve vergileri toplamasına engel oldukları hususunda bilgiler verdi.

(devamı yarın..)