Seta

Süt emzirme süresi

Selamünaleyküm muhterem hocam.
..uzun yıllardan beri değerli bilgilerinizi değişik yayım organlarından takip ederim.hatta sahaflara kitaplarımı satarak sizin doçent iken hazırladığınız meali yeni eserlerinizin yanında muhafaza ederim..Allah emeklerinizi zayi etmesin...değerli hocam bilgilenmek istediğim konu..."..bir ayeti kerimede bebeklerin 2 yaşına kadar annelerini emmeleri, veya anne sütü ile 2 yaşına kadar beslenmesi..." bahsedilmekte...bu konuda ışık tutabilir misiniz? .. saygılarımla ellerinizden öperim.

Cevap: Bakara 233. âyette annelerin, süt emzirmenin tam yapılmasını isteyen baba için çocuklarını iki yıl emzirecekleri; babanın, bu süre içinde süt veren annenin uygun biçimde geçimini ve giyimini sağlaması gerektiği; hiç kimseye gücünün üstünde bir şey yüklenemeyeceği; çocuk dolayısıyla ne annenin, ne de babanın zarara sokulmayacağı (süt emzirme sorununu, iki tarafı da zarara sokmayacak biçimde çözmek gerektiği), anne baba isterlerse birbirine danışıp anlaşarak iki yıldan önce de sütten kesebilecekleri; baba isterse ücretle sütannesi de tutabileceği bildirilmektedir.

Bazı bilginlere göre bu âyette, boşanmış kadınların süt emzirmesi söz konusu edilmektedir. Çünkü boşanma ile ilgili âyetlerin ardından geldiği gibi, sözgelimi de bunu göstermektedir. Yani boşanmış olan anneler, çocuklarını iki yıl emzirirler. Tam emzirme süresi iki yıldır. Bu süre içinde çocuğun babası, babası yoksa onun vârisi annenin geçimini ve giyimini sağlar. Emzirme süresi içinde annenin geçiminin sağlanması emredildiğine göre âyetin boşanmış anneler hakkında olduğu anlaşılmaktadır.

Fakat çoğunluğun kanısına göre âyet, geneldir. Bütün anneleri kapsar. Anne, süt vermesi, çocuğa bakması dolayısıyla belki kocasına hizmette kusur eder de bu yüzden kocası onu beslemekten kaçınır diye âyette, özellikle emzikli kadınların beslenip giydirilmeleri emredilmiştir.

“Emzirmeyi tamamlamak isteyen kimse için” ifâdesinden de anlaşılacağı üzere iki yıl süt emzirmek farz değildir. Tam emzirme süresi iki yıldır. Çocuğunu tam emzirmek isteyen kimse, iki yıl emzirir, demektir. Tam emzirme süresi, iki yıl olduğuna göre İslâm’ın tanıdığı “süt emmeden doğan evlenme yasağı” da ancak bu iki yıl içinde süt emen çocuklara özgüdür. Hz. Peygamber (s.a.v.): “Neseb yüzünden haram olanlar, süt yüzünden de harâm olur” (Buhârî, Şehâdât: 7,Nikâh: 20, 27, 117, Hums: 4; Müslim, Radâ‘: h. 1, 2, 12) buyurmuştur.

İmâm-ı Şâfiî’ye göre iki yaşına kadar bir kadından süt emen çocuk için bu harâmlık geçerli olur. Ondan sonra emen çocuk için harâmlık geçerli değildir. Ebû Hanîfe’ye göre süt emme süresi 30 aydır. 2,5 yaşına kadar emen çocuklar için harâmlık geçerlidir, ondan sonra emenler için geçerli değildir.

“Eğer (ana-baba), anlaşıp danışarak (çocuğu) sütten kesmek isterlerse, kendilerine günâh yoktur.” cümlesinin hükmüne göre ana-baba, danışıp anlaşmak suretiyle çocuklarını, iki yıl dolmadan da sütten kesebilirler. Mutlaka iki yıl emzirmeleri gerekmez. Bundan önce de sütten kesmelerinde bir günâh yoktur. Ancak ikisi birbirine danışarak çocuğun sağlığına bir zararı olmayacağına kanâat getirdikten sonra bu işi yaparlar.

Anne sütü, çocuğun gelişmesinde çok önemli rol oynar. Hayâta henüz yeni başlayan çocuğun beslenmesinde anne sütünün yerini tutacak hiçbir gıda veya mama yoktur. Çünkü anne sütü daima tazedir ve mikropsuzdur. Oysa şişelerde bulunan ve emziklerle verilen mama ve sütlere, ne kadar özen gösterilmiş olsa da yine mikrop karışabilir.

Anne sütünün içerdiği doğal vitamin ve proteinleri diğer sütler, yapay mamalar içermez. Bunların hepsinden önemlisi de annesinin bağrına basıp emzirdiği çocuk, annesinden sütle beraber sevgi ve güven duygusu da emmiş olur. Hayatının her safhasında insanın güven duygusuna ihtiyacı vardır. Hele kendini korumaktan tamamen yoksun sabîyi annesinin göğsünden ayırarak bu şefkat ve güven duygusundan yoksun bırakmak asla doğru değildir. Ciddî araştırmalar sonunda bütün doktorlar, çocuğu annenin emzirmesinin önemini vurgulamaktadırlar. Çünkü bu, Allah’ın, canlılara koyduğu genel bir yasadır.

Daha ilk anda bu varlıkları, annelerinin memelerine yönelten nedir? “Biz ona iki tepeyi gösterdik” (Beled: 35/10) âyetinde Allah’ın, doğan insanı beslenmesi için annesinin iki memesine yönelttiği buyurulmaktadır. Bazı müfessirlere göre bu âyetteki iki tepe, annenin iki memesidir. O halde insanı Allah’ın gösterdiği, kendisine gıda, şefkat ve güven duygusu verecek o iki tepeden hemen ayırıvermek, onlardan mahrum etmek doğru değildir. Müslüman hanımlara, çocuklarını Allah’ın buyurduğu biçimde iki yıl emzirmelerini öğütleriz.