HIRS (4)

(...dünden devam)

Yüce Allah: "Yoksula, yetîme ve esîre sevdikleri yemeği yedirirler"(İnsan: 90/7), "Sevdiği malı (Allah uğrunda) verir" (Bakara: 92/177) âyetleriyle sevdikleri malı hiç karşılık beklemeden, Allah rızâsı için yoksullara, yetîmlere, tutsaklara veren kimseleri övmüş; cimrilik edenleri de şidetle uyarmıştır: "Allah'ın kereminden, kendilerine verdiğine cimrilik edenler, onu kendileri için hayırlı sanmasınlar. Hayır, o, kendileri için şerlidir. Cimrilik ettikleri şeyler, Kıyâmet günü boyunlarına dolandırılacaktır" (Âli İmran: 94/180) demiştir.

Allah'ın Elçisi de: "Allah'a ve âhiret gününe inanan kimse konuğuna ikrâm etsin!" (Buhârî, Edeb: 31, 85, Rikak: 33; Müslim, Lukata: 14, İman: 74-75, 77) demiş; biraz önce kaydettiğimiz üzere bir duâsında cimrilikten, korkaklıktan, erzel-i umre düşmekten Allah'a sığınmış, cimrilikten daha zararlı bir hastalık olmadığını (Tirmizî, Birr: 41); Allah katında cömert câhilin, âbid cimriden daha makbul olduğunu (Tirmizî, Birr: 40) bildirmiştir.

Mal ve Mevki Hırsının kötülüğü:

Mal ve mevki, dünyânın iki temelidir. Mal, yararlı eşyaya hâkim olmak, mevki ise saygısı ve itâati istenen gönüllere hâkim olmak demektir. Zengin, arzularını karşılamak için liralara, dolarlara, marklara, altın ve gümüşe sâhip olur. Mevki sâhibi de egemen olduğu gönülleri arzusu istikametinde kullanır. Mevkiin anlamı, insanların gözünde değerli olmak; kendisinin olgun, değerli olduğuna insanları inandırmaktır. Bu inanç gönüllerde ne denli güçlü olursa kişinin gönüllere egemenliği o kadar güçlü olur. Kişi, gönüllere egemen olduğu ölçüde sevinir, mevki sevgisi artar.

Mevkiin sağladığı ürünler: övgü, hizmet, yardım, saygı, meclislerde başa oturmak, itibar görmektir. İşte mevki sevgisini gönüllere dolduran bu ürünlerdir. Mevkiin kalbe yerleşmesi demek, kalbin bir kişide ilim, ibâdet, güzel ahlak, soy temizliği, velîlik, güzellik, güçlülük ve benzeri olgunluk sıfatlarının bulunduğuna inanması demektir. Çünkü bu sıfatlar kişiye gönüllerde sevgi ve değer duygusu yaratır.

İnsan doğası gereği malı ve mevkii sever. Çünkü ikisi de insana istediğini elde etmesini sağlar. İnsanın bu iki eğilimi eğer ölçülü olursa zararlı değil, tersine yararlıdır. Zira ihtiyacını görmesi için insana bir miktar mal gerektiği gibi birazcık mevki de gerekir. Yaşamak için yemeğe gereksinimi bulunduğu gibi kendisine yardım edecek arkadaşa, yol gösterecek, bilgi verecek hocaya, kendisini haksızlıktan koruyacak devlete de ihtiyacı vardır.

(devamı yarın...)