ABDEST ÂYETİNDEKİ MEÂL HATÂSI (6)

(...dünden devam)

Bu delîller karşısında çorap üzerine de meshedilebileceği anlaşılır. İbn Kudâme şöyle diyor: "Sarık üzerine meshetmek câizdir. Hz. Ebubekir, sarık üzerine meshettiği gibi Hz. Ömer, Ebû Ümâme, Sa‘îd ibn Mâlik, Ebû'd-Derdâ, Ömer ibn ‘Abdi'l-‘Azîz, Hasan Basrî, Mekhûl, Evzâ‘î, Ebû Sevr, İbnu’l-Munzir sarık üzerine meshedilebileceğini söylemişlerdir. ‘Urve, Neha‘î, Şa‘bî, Kasım, Mâlik, Şâfi‘î ve re'y taraftarları (Ebû Hanîfe ve ashâbı) sarık üzerine meshedilemeyeceğini söylemişlerdir. Çünkü yüce Allah: "Başlarınızı meshediniz" buyurmuştur. Sarığı çıkarmak güç olmadığı için sarık üzerine meshetmek câiz değildir.

"Fakat Muğîre ibn Şu‘be'nin şöyle dediği rivâyet edilir: ‘Allah'ın Elçisi (s.a.v.) abdest aldı, mestleri (çorapları) ve sarığı üzerine meshetti’. Tirmizî bu hadîsin sahîh olduğunu söylemiştir. Müslim'de de Peygamber(s.a.v.)in, mestleri ve başörtüsü üzerine meshettiği rivâyet edilmektedir. Bu husus beş yolla Hz. Peygamber(s.a.v.)den sabit olmuştur. Hz. Ömer: ‘Bir kişiyi, sarığı üzerine meshetmesi temizlemiyorsa Allah onu temizlemesin’ demiştir. Sarık, meshedilmesi emredilen bir uzvun üzerine giyilen giysidir. Nasıl (meshedilmesi emredilen) ayakların üzerindeki mestlere meshetmek câiz ise (meshedilmesi emredilen) baş üzerindeki hâile (giysiye, örtüye) meshetmek de câizdir. Bu söylediğimiz, âyetin hükmüne aykırı değildir. Çünkü Allah Kelâmının açıklayıcısı olan Peygamber (s.a.v.), sarık üzerine meshettiği gibi böyle yapılmasını da emretmiştir. Bu, âyetin kastının, başın kendisine veya hâiline (üstündeki örtüye) meshetmek olduğunu gösterir."

İbn Kudâme'nin bu sözlerinden, başa sarılan sarık üzerine de meshin câiz olduğu anlaşılır. Özellikle kadınların, erkeklerin bulunduğu umumî yerlerde başörtülerini ve çoraplarını çıkarmalarına gerek yoktur. Onlar, başörtüleri ve çorapları üzerine meshedebilirler. Sarığa veya sarık gibi başa takılan bir şeye meshedenin, bunları çıkarınca abdesti bozulur. Gusülde ise bunlar üzerine meshetmek câiz olmaz, bunları çıkarmak şarttır. Çünkü gusülde bütün bedeni yıkamak farzdır.

Yüce Allah: "Allah size güçlük çıkarmak istemiyor, fakat sizi temizlemek istiyor" cümlesiyle abdestin hikmetini açıklamıştır. Allah, güçlük olmak için kullarına bir şeyi emretmez. Dinde insanların yapamayacakları hiçbir teklif yoktur. Allah, insanların yararına olan şeyleri emreder, zararlı şeyleri emretmez. "Allah size kolaylığı ister, güçlüğü istemez." âyeti de bu gerçeği açıklamıştır. Peygamber (s.a.v.) de: "İslåm’da zarar vermek, zarar görmek yoktur." buyurmuştur. Abdest, zorluk için değil, insanların tertemiz olması için farz kılınmıştır.

***