ABDEST ÂYETİNDEKİ MEÂL HATÂSI (5)

(...dünden devam)

Çorap ve mest üzerine meshetmenin câiz olması da ayağın mesih organı olduğunu, âyette ayakların meshedilmesinin emredildiğini kanıtlar. Çünkü çorap ve mest üzerine meshetmenin, bu âyetten başka delîli yoktur. Zîrâ her sünnetin, mutlaka açıkça veya mânâ olarak Allah’ın Kitâbında bir temeli vardır. Bunu bil ve iyi belle. Doğruya ulaştıran Allah’tır.”

Hz. Peygamber’in, ayaklarını yıkaması, onun abdestteki farza kendiliğinden yaptığı ilâvedir. Kasimî’nin dediği gibi Peygamber, nasıl farz namazlardan ayrı nâfile namazlar da kılmış ise, farz olan meshe de ilâve olarak ayaklarını yıkamıştır. Ayakları meshetmek farz, yıkamak sünnettir.

Taberî’nin, Tefsîrinde ayrıntı ile zikrettiği üzere Allah Elçisinin, hem ayaklarını meshettiğine, hem de yıkadığına dâir rivâyetler vardır . Bunları, Allah Elçisinin, bazen ayaklarını yıkayıp bazan da mehsettiği şeklinde bağdaştırmak mümkündür. Hiç şüphe yok ki Kur'ân'ın emri mesihtir. Farz olan budur. Mesih, ıslak eli bir uzva hafifçe sürmek demektir. Bu, hafif yıkama sayılır. Mesih yapmakla Kur'ân'ın emri yerine gelmiş olur. Ancak Allah'ın Elçisi, Kur'ân'ın emrinden fazlasını da yapmış, her zaman olmasa da çoğu kez ayaklarını yıkamıştır. Sıcak yerlerde ayakları yıkamak, vücudu dinlendirir. Ayakları yıkamak farz değil, Peygamber'in sünnetidir. Böyle yapılırsa abdest daha mükemmel olur. Çünkü ayak yıkanmakla, mesihten daha iyisi yapılmış olur, Allah'ın emri yerine gelir. Soğuk, su azlığı gibi bir sebeple ayakları meshetmekle de yetinilebilir. Ama normal zamanlarda ayakları yıkamak sünnete daha uygun olur.

Âyette mestten söz edilmemiştir. Fakat Allah Elçisinin giydiği mestler, ayakkabılar ve çoraplar üzerine meshettiğine dâir rivâyetler de vardır. Meselâ Ca‘fer ibn ‘Amr'ın, babasından naklen: "Peygamber(s.a.v.)in, sarığı ve ayakkabıları üzerine meshettiğini gördüm" dediği rivâyet edilir . Muğîre ibn Şu‘be de Peygamber(s.a.v.)in, sarığı ve ayakkabısı üzerine meshettiğini rivâyet etmektedir . Yine Muğîre: "Peygamber(s.a.v.)in, abdest alıp çorapları ve ayakkabıları üzerine meshetti"ğini rivayet etmiştir .

Ebû Dâvûd, şöyle diyor: "Alî ibn Ebî Tâlib, İbn Mes‘ûd, Berâ' ibn ‘Âzib, Enes ibn Mâlik, Ebû Ümâme, Sehl ibn Sa‘d ve ‘Amr ibn Hureys çorapları üzerine meshetmişlerdir."

(devamı yarın..)