ABDEST ÂYETİNDEKİ MEÂL HATÂSI (3)

(...dünden devam)

Peygamber(s.a.v)in, çıplak ayakları üzerine meshettiğine dâir rivâyetler de varsa da hadîslerin çoğu, onun, ayaklarını yıkadığını ifâde etmektedir. Dediğimiz gibi Ca‘feriyye şî‘ası, "Erculikum: ayaklarınız"ı meksur okuyup, Allah Elçisinin, ayaklarını meshettiğine dâir hadîsleri, çıplak ayakları üzerine meshettiği şeklinde yorumlar ve çıplak ayağa meshetmenin farz olduğunu söylerler. Şimdi iki tarafın da dayandığı hadîslerden örnekler verelim:

"Abdu’l-Melik ibn Meysere, Nizâl'in şöyle dediğini anlatıyor: Alî'yi gördüm, öğle namazını kıldı, sonra Rahbe'de insanlar(a öğüt vermek, va‘zetmek) için oturdu. Su getirildi, yüzünü, ellerini yıkadı, başını ve ayaklarını meshetti. ‘Abdestli olanın abdesti budur’ dedi. "

Bu rivâyetten anlaşıldığına göre abdestli olan, her namazda böyle hafif abdest alır, ayaklarını yıkamasına gerek olmaz; ama abdestsiz olan, ayaklarını yıkar.

Ebû Hüreyre'nin: "Abdesti tam, suyu uzuvlara ulaştırarak alınız, Çünkü ben Ebû'l-Kasım'ın, ‘Ateşe uğrayacak ökçelere yazık!' dediğini işittim.” dediğini Müslim ve Sünen sahipleri rivâyet etmişlerdir . Hz. Ömer'in de şöyle dediği rivâyet edilir: "Bir adam abdest aldı, bir ayağında tırnak kadar bir yeri (kuru bıraktı). Peygamber (s. a. v.) onu gördü, şöyle dedi: ‘Dön güzel abdest al' dedi. Adam yeniden abdest aldı.”

Abdullah ibn Amr'ın şöyle dediği rivâyet edilir: "Gittiğimiz bir seferde Allah’ın Elçisi (s.a. v.) bizden geri kaldı, ikindi namazı vakti bize yetişti. Biz ayaklarımıza meshettik, ‘Ateşten ötürü ökçelere yazık!' diye bağırdı.”

Ayakların meshedileceğini belirten hadîslere gelince: "Mûsâ ibn Enes, Enes(r.a.)e şöyle dedi:

– Ey Ebû Hamza, Haccâc Ehvâz'da konuşma yaptı, temizliği anlattı: ‘Yüzlerinizi, ellerinizi yıkayınız, başınızı meshediniz, ayaklarınız ise insanın en kirli uzuvlarıdır, ayakların altını, üstünü ve topuklarını yıkayınız’ (dedi. Sen Haccâc'ın bu sözüne ne dersin?). Enes şöyle cevap verdi:

– Allah doğru söyledi, Haccâc yalan söyledi. Yüce Allah: ‘Başlarınızı ve ayaklarınızı meshediniz’ buyurdu."

Hz. Enes, ayaklarını meshettiği zaman onları ıslatırdı. Yine Hz. Enes'in: "Kur'an meshi indirdi, sünnet yıkamayı getirdi" dediği rivâyet edilir. İkrime, İbn Abbâs'ın, "Abdest, iki yıkama ve iki mesihtir" dediğini nakleder .

Taberî'ye göre "Erculikum: Ayaklarınız" kelimesini, kendi yanındaki "ru'ûs" üzerine atfetmek daha uygundur. Kur'ân meshi emretmiştir. Ancak yüzün tamamı nasıl yıkanıyorsa ayakların tamamını da öyle meshetmek gerekir. Yalnız bir kısmını meshetmek yetmez."

(devamı yarın..)