BAYRAMINIZ KUTLU OLSUN (3)

(...dünden devam)

Hz. Peygamber, Müslüman'ı, insanların elinden ve dilinden zarar gör­mediği insan, yani tam anlamıyla barışsever, olgun insan şeklinde tanımlamıştır. İnsanlar birbirlerinin organları gibidirler. Bir organın rahatsızlığı, diğer organlara da acı verir. Bir mü'min, kardeşinin sevinç ve üzüntüsünü paylaşmalıdır. İnsanları sevmek, yaratıklara iyilik etmek mü'minin gayesidir. Halkı sevmek, Yaratanı sevmek; yaratılanları memnun etmek, Allah'ı memnun etmek demektir. Yunus Emre bu gerçeği: "Yaratılanı sevdim, Yaratandan ötür!" şeklinde dile getir­miş­tir. Hz. Peygamber, komşusunun, şerrinden (kötülüğünden) emin olmadığı kimsenin, gerçek mü'min olmadığını vurgulamış, mü'minlere güzel konuşmayı, tatlı dilli ol­mayı ve tanıdık olsun olmasın herkese selâm vermeyi öğütlemiştir. "Güzel bir söz (söylemek) ve affetmek, peşinden eziyet (başa kakma) gelen sadakadan iyidir." (Bakara: 263) âyeti, en güzel ahlâk prensiplerinden biridir:

Allah sevgisiyle yapılan ibadet insanı manen yüceltir. Yürekte o sevgi olmayınca yapılan ibadet sadece şekilden ibarettir, gerçek ibadet değildir. Gerçek ibadet sahipleri ahlakın doruğuna çıkmış örnek insanlardır. Fuzulî, din konusunda ayrıntılarla uğraşmayı boşa çaba harcamak sayar:

“İlm kesbiyle pâye-i rif’at ârızûy-i muhâl imiş ancak

Aşk imiş her ne var âlemde, İlm bir kîl-ü kal imiş ancak!”

(Yani ilim (fıkıh ayrıntılarını) öğrenerek manen yüksek mevki kazanmaya çalışmak olmayacak bir şeyi istemek demektir. Evrende ne varsa hep sevginin ürünüdür. İlm (din konusunda çeşitli görüşler), şunun bunun dedikodusudur ancak!)

Fuzulî’den çok önce de Yunus Emre Hazretleri de aşkın nasıl yücelttiğini şöyle belirtmiş:

Gel gör beni aşk neyledi

Gönlüm düşdi bir sevdaya gel gör beni ‘ışk neyledi

Başumı virdüm gavgaya gel gör beni ‘ışk neyledi

Ben yürürem yane yane ‘ışk boyadı beni kane

Ne 'âkilem ne dîvânegel gör beni ‘ışk neyledi

Ben yürürem ilden ile dost soraram dilden dile

Gurbetde hâlum kim bile gel gör beni ‘ışk neyledi

Benzüm sarı gözlerüm yaş bağrum pare yüregüm baş

Hâlum bilen dertlü kardaş gel gör beni ‘ışk neyledi

Gurbet ilinde yürürem dostı düşümde görürem

Uyanup Mecnûn oluram gel gör beni ‘ışk neyledi

Gâh tozaram yerler gibi gâh eserem yeller gibi

Gâh çağlaram seller gibi gel gör beni ‘ışk neyledi

Akar sulayın çağlaram DERTLİ cigerüm tağlaram

Şeyhüm anuban ağlaram gel gör beni ‘ışk neyledi

Yâ elüm al kaldur beni yâ vasluna irdür beni

Çok ağlatdun güldür beni gel gör beni ‘ışk neyledi

(Ya elimden tut beni ayağa kaldır yahut beni sana kavuştur. Çok ağlattın, güldür beni. Gel gör beni aşk neyledi.)

Ben Yûnus-ı bîçâreyem baştan ayağa yâreyem

Dost ilinde âvâreyem gel gör beni ‘ışk neyledi

(Ben çâresiz Yûnus’um, baştan ayağa bütün vücudum yaralıdır. Sevgilinin yurdunda başı boş, şaşkın vaziyetteyim. Gel gör bana aşk neler yaptı!)

Allah sevgisinin insanı ahlakın doruğuna çıkaracağını da şöyle belirtmiş:

“Bin kez hacca vardunısa bin kez kaza kıldunısa

Bir kez gönül sıdunısa gerekse yüz yıl yol dokı

(Bin kez hacca gitsen, bin kez kaza namazı kılsan bir gönül yıkarsan yararı yoktur. Yüz yıl hac yolunu tepsen faydasızdır.)

Gönül mi yig Ka'be mi yig eyit bana 'aklı iren

Gönül yigdür zira ki Hak gönülde tutar turagı

(Ey aklı eren kişi söyle bana gönül mü üstündür, Ka‘be mi? Gönül üstündür, çünkü Hak gönüldedir. Hadiste mü’minin kalbinin Allah’ın tahtı olduğu buyurulmuştur.)

Konşıyıla gönülleri ısmarladı Hak Resûl'e

Mi'râc gicesi dostıla bu keleci oldı dakı

(Cenabı Hak Mi‘râc gecesinde Elçisine komşuya iyilik etmeyi ve gönül kırmamayı ısmarladı, bu mesajı insanlara iletmesini buyurdu.)

Yûnus senün işün budur dutgıl ulular eteğin

Dilerisen pâk olasun gönüllerde olgıl bakî

(Yûnus sen ulular eteğine sarıl, temiz kalmak istiyorsan gönüllerde yaşa, kimseyi incitme, gönül yıkma!)

Hz. Mevlâna kimseyi incitmemenin, gönül kırmamanın önemini şöyle vurgulamıştır:

Dil bedest âver ki hacc-ı ekberest

Ez hezârân Ka‘be yek dil bihterest

Ka‘be bunyâd-i Ḫalîl-i Âzerest

Dil nazargâh-i Celîl-i ekberest

(Gönül al ki gönül almak en büyük Hac demektir

Gönül almak binlerce hac yapmaktan iyidir

Ka‘be Âzer oğlu İbrahim’in yapısı iken

Gönül Büyük Allah’ın nazargâhıdır (baktığı yerdir)!

Bu duygularla bir kez daha bayramınızı kutlular, ömür boyu mes’ut ve bahtiyar olmanızı dilerim.

***