KUR’ÂN SEVDASIYLA GEÇEN BİR ÖMÜR (18)

(...dünden devam)

Milli Gazete de o sıralarda aşağıdaki röportajı yaptı:

Çağdaş Tefsir üzerine Prof. Dr. Süleyman Ateş ile.. 1, 2

Allah (C.C) Bütün Âlemlerin Rabbidir. 31 TEMMUZ 1989 PAZARTESİ 
Lütfü Aydın

- Hocam, kısaca okuyucularımıza kendinizi tanıtır mısınız?

- 1933 yılında Elazığ’ın merkez köylerinden Tadım’da doğmuşum. On yaşımda Kur’ân-ı Kerim’i hıfz ettim, çeşitli hocalardan ders aldım. 1953 yılında Elazığ’da açılan İmam-Hatip Okuluna kaydoldum. 1960 Haziranında adı geçen okuldan, aynı yı­lın Eylül Döneminde de Elazığ Lisesinden me­zun oldum. 1960 yılın­da girdiğim İlahiyat Fa­kültesini, 1964 yılında bitirip bir yıl kadar Ela­zığ İmam-Hatip Okulunda öğretmenlik yap­tım. Temmuz 1965 yılında A.Ü. İlahiyat Fa­kültesi Tefsir Kürsüsü Asistanlığına atandım. 1968 de doktor, 1973’de doçent, 1979’da profesör oldum. Altı ay ka­dar Almanya’da araştırma ve incelemelerde bulunduk­tan sonra Suudi Arabistan’da İmam Muhammed Üniversitesi’nin daveti üze­rine gittiğim Riyad’da yedi yıl Tefsir dersleri okuttum. Oradan ayrıl­dıktan sonra bir yıl da Cezayir’de Emir Abdul-Kadir İslâm Üniversitesi’nde Tefsir ve İslâm Tasavvufu dersleri versim. Ondokuz Mayıs Üniversitesi’nde Tefsir ve Hadis Anabilim Dalı, Başkanı olarak görev yapmak­tayım.

-Tefsir nedir, kısaca açıklar mısınız?

Fsr kökünden türeyen tefsir kelimesi, anlaşılması güç bir kelimenin gerçek anlamını açığa çıkarmak, izah etmek demektir, timi bir terim olarak Tefsir, Kur’ân-ı Kerim’in açıklamasıdır. Kur’ân-ı Ke­rim ayetlerinin manasını açıklayan ilme İlmu’t-tefsîr veya Tefsî-ru’1-Kur’ân denilir.

Kur’ân-ı Kerim’in iyi bir tefsirini yapabilmek için, Kur’ân’ın indiği ortamın şartlarını, Kur’ân öncesi ilahi Kitapların içeriğini, Cahiliyye devri insanının düşünce yapısını iyi bil­mek gerekir.

-Çıkarmağa başladığınız Tefsirin özelliklerin­den, ana hatlarıyla, muhtasar olarak bahseder misiniz?

–Kur’ân-ı Kerim’i, inanmış, fakat objektif düşünen bir ilim adamının yaklaşımı ile açıkla­mağa çalıştım. Tefsir konusunda başlıca kaynak eserleri gözden ge­çirdim, fakat hükümde baz olarak bu eserleri değil, Kur’ân’ın kendisini aldım. Çünkü Kur’ân’ı en iyi tefsir eden, yine Kur’ân’dır. Onun, kendi kendini izahına ters düşen hiçbir izaha bağlı kalma­dım. Yüce Allah, Kur’ân’ı iyi düşünenlerin, onda hiçbir ihtilaf, çelişki bulamayacaklarını bildiriyor ve bu özelliği, Kur’ân’ın, Allah tarafından indirilişinin en belirgin kanıtı olarak ileri sürüyor. Gerçekten Kur’ân’ın içine dalınca, müfessirlerin birbirine ters görüp biriyle ötekini neshettikleri birçok ayet arasında bir çelişki olmadığını, ayetlerin bir­birini tamamladığını hayranlıkla gördüm.

Tefsirimin bu temel hüviyeti yanında izlediğim metodu şöyle özet­leyebilirim: Her sayfa­nın üstünde surelerin iniş ve tertip sırası ra­kamla gösterilmiştir. Ayet meallerinden son­ra, ayetlerin içeriği özetlenmiş ve sonunda da ayrıntılı izahlar ya­pılmıştır. Özellikle hü­küm ayetleri üzerinde daha geniş durulmuş ve mezheplerin görüşleri özetlenmiştir. Ayetlerin izahına yardımcı olan hadislerin kaynaklarıKur’ân’ın ruhuna ters düşen rivayetler alınmamıştır. İnsan ve kâinâtın yaratılışından söz eden ayetler, modern ilmin ışığı altında izah edilmiş, fakat zorlama yo­rumlardan kaçınılmıştır. Peygamberlerin kıs­salarını anlatan ayetlerin tefsirinde de Kitab-ı Mukaddes’e de müracaat edilmiş, iki kitap arasında benzer ve ayrı yanlar tespit edilmiştir.

(devamı yarın..)