HARÂMA BAKMA VE AVRET (ÖRTÜNME) -4-

(...dünden devam)

Sanıyoruz ki bu tanımlar, örtünme konusunda zamanla daha titiz bir anlayışın egemen olmasıyla ortaya atılmıştır. Eğer himârın üstünden örtülen cilbâb, tek göz dışında bütün bedeni kapatacak bir çarşaf olsaydı, o zaman: “Mü’min kadınlara söyle, himârlarını yaka yırtmaçlarının üstüne koysunlar” âyetinin anlamı kalmazdı. Cilbâb zaten bütün vücudu kapattığına göre artık başörtüsünün, yaka ve göğüs yırtmacının üzerine konmasına gerek kalmaz. Râğıb cilbâbı gömlek ve örtü olarak tanımlamıştır[1] ki bu tanım, daha gerçekçidir. İkrime: “Cilbâbını boğazının çukurunu kapatıp aşağıya salar”[1] demiştir ki bundan cilbâb’ın, boyundan aşağı salınan ve dış giysiyi kapatan bir örtü olduğu anlaşılmaktadır.

Burada çarşafın boyundan aşağı salınıp iç giysinin kapatılması emredilmektedir. Daha sonra inmiş olan Nûr Sûresi’nde ise baş örtüsü ile saçların ve gerdanın kapatılması hükmü getirilmiştir:

Nûr Suresinin 31. âyetinde inanmış kadınlara, bakışlarını biraz kısmaları, yani harama bakmayıp ırzlarını korumaları, kendiliğinden görünenler dışında kalan ziynetlerini göstermemeleri, baş örtülerini göğüs yırtmaçlarının üstüne koyup tenlerini örtmeleri; kocalarına, babalarına, öz ve üvey oğullarına, kayınbabalarına, erkek ve kız kardeşlerinin oğullarına, kadınlarına, kölelerine, erkekliği kalmamış erkek hizmetçilerine, henüz kadınlara istek duymayacak yaştaki çocuklara ziynetlerini gösterebilecekleri; elbise altında kalan ziynetlerini belli etmek için ayaklarını yere veya birbirine vurmamaları buyurulmakta ve felâha ermeleri için inananların tevbe etmeleri yani aksine davranışlardan dönmeleri gerektiği vurgulanmaktadır.

Kur’ân’ın amacı iffet ve nâmûsun korunması, toplum nezahetinin muhafaza edilmesidir. Burada mü’minlere, iffetlerinin temiz, kuşkulardan uzak kalması için sürdürmeleri gereken davranış tarzı öğretilmektedir.

Kur’ân, insan olmaları açısından erkekle kadın arasında bir fark görmez, her iki cinse birden hitâbeder. Burada da toplumun kötü duygu ve düşüncelerden, dedikodulardan uzak, temiz ve nezih kalması için önce erkeklere, sonra kadınlara bakışlarını harama yummaları, nâmuslarını korumaları emredilmiş; ayrıca kadına, mahrem olmayan erkeklere, ziynetlerini göstermemeleri; elbiselerinin, teni gösteren yırtmaçlarını örtmelerini, ancak âdeten görünen ziynet ve ziynet yerlerinin örtünmesine gerek olmadığı buyurulmuştur.

(devamı yarın..)