MUTASAVVIFIN AHLÂKI (1) PDF 
Perşembe, 13 Ekim 2022 00:00

MUTASAVVIFIN AHLÂKI (1)

Mutasavvıfa aynı zamanda fetâ da denir. Fütüvvet, yiğitlik, fetâ yiğit demektir. Çoğulu fityan'dır. Nefsin kötü arzularına karşı direnme, her türlü iyiliği, güzel ahlâkı uygulama yolu olduğu için fütüvvet (yiğitlik) tasavvufta yüksek bir mertebedir, fetâların yani erlerin yoludur. Bu ma'nada Hz. Âdem'den Hz. Muhammed(s.a.v.)e kadar bütün peygamberler birer fetâ kabul edilmiştir. Cenabı Hak İbrahim Aleyhisselâm'a fetâ ünvanını verdiği gibi (Enbiya: 60). Puta tapmamak, tek Allah'a kulluk etmek için kavimlerinden kaçıp mağaraya sığınan Ashab-ı Kehf'e de fityeh (fetâlar) demiştir (Kehf: 13).

Fetâ denen mutasavvıfın hareket tarzını ve fütüvvetin gereklerini büyük mutasavvıf müfessir Ebu Abdirrahman as-Sülemî Hazretleri Kitâbu’l-Futuvvesinde açıklamıştır. Onu özetleyerek fütüvvet ahlâkını yazalım:

Fütüvvet, Allah'ın emirlerine uyma, her kötülüğü bırakma ve ahlâkın gizli ve açık en güzeline sarılmadır.

Fetâ dostlarla şakalaşacak, onların ihtiyaçlarını karşılayacak, kötülüğe karşı iyilik yapacak, kabahati cezalandırmayacak, kusur aramaktan vazgeçecek, kimsenin hatâsını yüzüne vurmayacak, dostları azarlamayacaktır. Güvendiği kimsenin evine davetsiz gidecek, önüne getirilen yemekte kusur bulmayacak, her hususta güzel ahlâka uyacaktır.

Birbirini ziyaret etmek, eski dostluğu korumak, dostları ve komşuları görüp gözetmek, yemek yerken edebe uymak, arkadaşları başlamadan yemeğe başlamamak, günah olmayan hususlarda arkadaşlara uymak, oruçlu da olsa arkadaşlarının neş'e ile yemek yemesi için nafile orucunu bozmak, kendi ailesinden önce arkadaşlarını düşünmek, dostlarının, kendi malında istedikleri gibi tasarruflarına müsaade etmek, dostlara saygı için geldikleri zaman yerinden deprenmek fütüvvet ahlâkıdır. Çünkü Peygamberimiz(s.a.v.), bir adam mescide girince yerinden deprenmiş, "Yer genişti?" denilince: "Mü'minin hakkı vardır" demiştir.

Fetâ misafiri, ziyafet vermeyi sevecek, misafire ikramda bulunacak, gönlü gözü tok olacak, garipleri sevecek, sevdiğini Allah için sevecek, sevmediğini de Allah için sevmeyecek, her hal ve kârda doğru özlü ve doğru sözlü olacak, Rabbiyle kendisi arasındaki işlerini düzeltecek, içini düzeltmeden salihler elbisesine bürünmeyecektir. İhvanının sevincine katılacak, onlara karşı somurtmayacaktır. Çünkü Allah'ın Resulü (s.a.v.): "Allah, dostlarının yüzüne karşı somurtan insana buğz eder" demiştir.

(devamı yarın..)

 

 

 

 

 

   Copyright @ Süleyman Ateş