İSLÂM TARİHİNDEN YAPRAKLAR (29) : SIFFÎN SAVAŞI
Cuma, 29 Mayıs 2020 00:00

 İSLÂM TARİHİNDEN YAPRAKLAR (29) : SIFFÎN SAVAŞI

(...dünden devam)

Nihayet iki ordu arasında savaş başladı:

Hz. Alî ile Muaviye arasında Rebîu’l-evvel, Rebîu’l-âhir ve Cemaziyel’el-evvel olmak üzere tam üç ay boyunca mektuplaşmalar oldu ama bir türlü barış yüzünü göstermedi. O günlerde iki taraf seksen beş kez birbiri karşısına çıktılar; bilginler, Hafızlar barış için çaba harcadılar ama barış sağlanamadı. İki ordu arasında bir ay boyunca çarpışmalar oluyordu ama genel savaş şeklinde değil, küçük birliklerin karşılaşmasıyla oluyordu.

Barış çabaları:

Muharrem ayı girince zayıf da olsa bir rivayete göre tarafların delegeleri arasında barış görüşmeleri olmuştu. İlk barış girişimini başlatan Hz. Alî, Beşîr bn Amr el-Ensârî, Saîd bn Kays el-Hemdânî ve Şebes bn Ribî'yi Muaviye'ye gönderdi. Onu birliğe, bölücülükten uzak durmaya çağırdı. Muaviye eskisi gibi Osman'ın katilleri kendisine teslim edilmedikçe bey'at etmeyeceğini söyledi. Her iki tarafın Kurraları da tarafları barışa çağırıyorlardı. Ama her iki taraf da görüşünde ısrarlı olduğundan bu girişimler başarıya ulaşmadı (Taberî, Târîḫ: 5/613; Ḫilâfetu Alî bn Ebî Talib, s.197-199). Sahabeden iki kişi Ebu'd-Derdâ ve Ebu Umame, tarafları barıştırmaya çalıştılarsa da muvaffak olamayınca her iki tarafı bırakıp olaya karışmadılar. Tabiîlerin büyüklerinden Mesruk bn el-Ecda' da va'z edip ara bulmaya çalıştıysa da bir sonuç alamadı (el-Bidaye ve'n-Nihaye: 7/270; Siyeru A'mâmi'n-Nubelâ: 4/67).

TOPYEKÜN SAVAŞIN BAŞLAMASI

Muharrem ayının başında da savaş yine küçük birliklerin çatışması şeklinde geçti. Çarpışmanın başladığı Zilhicce ayından Muharrem ayına kadar birçok çatışma olmuştu. Bu çatışmaların yetmişten fazla olduğu, hatta bir söylentiye göre doksanı bulduğu belirtilir (el-Enbau bi-Târîḫi'l-Ḫulefâ, s. 59; Sıffîn, s.202; Şezeratu'z-Zeheb: 1/45). Ancak Hz. Alî ordusuna, yarın Çarşamba günü, toplu bir savaş başlayacağını ilân etti. Muaviye’ye de: “Yarın savaş günüdür, savaşa hazır olun” diye haber gönderdi (el-Bidaye ve'n-Nihaye: 7/273). O gece her iki tarafın savaşçıları silâhlarını hazırlamaya, oklarını, mızraklarını tertibetmeğe, kı­lıçlarını bi­leylemeğe başladılar. Amr bn Âs silahı olmayanlara depolardan çıkarttığı silahları dağıttı. O da orduyu, savaşa teşvik ediyordu (Saîd bn Mansur, Sünen: 2/240). Her iki ordunun komutanları da geceyi, ertesi günkü savaş için gerekli tertibat ve tanzimat planları yapmakla geçirdiler.

(devamı yarın..)