İSLÂM TARİHİNDEN YAPRAKLAR (1)

Yarımadada siyasî durum

Hz. Peygamber’in, İslâm ‘a çağırmakla görevlendirildiği Arap Yarımadası birbirinden bağımsız yaşayan kabileler arasında bölünmüştü. Medeniyet dereceleri farklı olan bu kabileler sürekli birbirleriyle çatışma halinde idiler. Yarımada’nın çoğu ya İran veya Rum egemenliğine tabi idi.

Resulullah 23 yıl süren risalet döneminin ardından “Yüce Arkadaşıyla” hep beraber olmak üzere âhirete göçtüğü zaman artık Yarımadada Fars ve Rum hâkimiyeti zayıflamaya yüz tutmuş, çünkü Arap kabileleri grup grup gelip Müslüman olmuşlardı.

Ebubekir ve Ömer dönemi

Ebubekir’in seçilmesiyle birlikte Birçok kabile Medine devletinin hâkimiyetini kabul etmeyip Medine devletine vergi ödemek istememiş. Böylece irtidad hareketleri başlamıştı. Ebubekir bunlara savaş açtı ve irtidad edenleri tekrar itaat altına almayı başardı.

Ondan sonra iktidara gelen Ömer, Ebubekir’in yolundan gitmiş, İslâm orduları İran ve Bizans İmparatorluklarının topraklarını ele geçirmeğe başlamış, bu imparatorlukların başlıca kentlerini İslâm sınırlarına katmıştı. İslâm İmparatorluğu, doğuda Çin sınırından, Batıda Kuzey Afrika’da Burka’ya kadar uzanmıştı. Kuzeyde ise Hazer Denizinden, güneyde Noba kentlerine varıyordu. Bu topraklar Fars ülkesini Irak’ı Şam’ı ve Mısır’ı kapsıyordu. Böylece İslâm toprakları içinde kültürleri, inançları ve dilleri birbirinden farklı çeşitli milletleri kucaklar olmuştu. İslâm bu topraklar içinde sür’atle yayılınca ırkları, dilleri birbirinden farklı olan bu ulusları bağlayan tek unsur İslâm olmuş, böylece Araplar da buralara Arap kültürü damgasını vurabilmişti.

Ömer’e suikastın arkasında yatan neden

Ömer’in öldürülmesiyle İmparatorluğun önü kesilmek istenmişti. Ömer’i öldürme işini iki İranlı ile Hîreli bir Hıristiyan planlamıştı. İranlılar Hürmüzan ile Muğîre bn Şu’be’nin kölesi Ebu Lu’lue Feyruz idi. Hıristiyan olan da Hîreli Cüfeyne idi.

Hürmüzan Kadisiye Savaşında Müslümanlarla savaşıp yenilmiş olan İran komutanıydı. Yenilince Ehvaz’a kaçmış, topladığı adamlarla Irak Müslümanlarına saldırmaya başlamış, Hz. Ömer’in emriyle Müslümanlar bu adamı kuşatıp esir almış ve Medine’ye göndermişlerdi.

Gayet hilekâr olan Hürmüzan, Ömer’in sorgulamasından ölümden kurtuluşun tek çare olarak İslâm’a girmek olduğunu anlayıp Müslüman olmuş, Medine’ye yerleşmiş ve hatta Ömer ona her yıl ganîmetten pay ayırmıştı.  

(devamı yarın..)