GÜZEL AHLÂK (2)
Pazartesi, 28 Ekim 2019 00:00

GÜZEL AHLÂK (2)

(...dünden devam)

Güzel ahlâk, dinin temelidir. Güzel ahlâk, îmânın ve İslâm’ın haki­kati olduğu için ism(günâh)in karşıtı olmuştur. Pey­gamber (sav):"Sizin iyileriniz, ahlâkı en güzel olanla­rınızdır", "Kıyâmet gününde mü'minin terâzisinde en ağır gelecek şey, güzel ahlâktır. Allah, kötü dilli edepsize gazabeder", "Mü'minlerin en olgunu, ahlâkı güzel olan­dır. En iyileriniz, kadınlarına iyi davra­nanlarınızdır", "Mü'min, güzel ahlâkı ile oruç tutan, namaz kılanın derecesine varır" buyurmuş, Allah'tan, kendisini güzel ahlâka iletmesini dileyerek: "Allah’ım, beni en güzel ahlâka ilet. Güzel ahlâka iletecek olan yalnız sensin. Kötü ahlâkı benden sav. Kötü ahlâkı, senden başka savacak yoktur"demiştir.

Dînin temel amacı ahlâktır

Hz. Peygamber’in böyle duâ etmesi, güzel ahlâ­kın, dindeki ağırlığını belirtmeğe kâfîdir. Dînin temel amacı ahlâktır, Ahlâkı güzel olanın dini güzel, ahlâkı daha güzel olanın dini daha güzeldir. Tasavvuf da ahlâka bağlıdır. Ahlâkı güzel olmayan insan, mutasavvıf olamaz. Onun sözü, kuru bir dâvâdan ibaret kalır.

Peygamber(sav)e: "Hangi amel daha üstün­dür?" diye soruldu."Güzel ahlâk"dedi ve devam etti:"Adam ibadet etmediği halde güzel ahlâkı yüzünden Cennette en yüksek dereceye ulaşır ve ibadet ettiği halde kötü ahlâkı yüzünden Cehennemde en aşağı derekeye iner."

Başka bir hadîste de Peygamber(sav)in şöyle buyurduğu rivayet edilir: "Size benim en çok sevdiğim ve kıyâmet gününde bana en yakın olanınızı söyleyeyim mi?", "Evet, yâ Resulallah" dediler. "Ahlâkı en güzel olan, insanlara sokulup onlarla kaynaşanlarınızdır"buyurdu.

Bir Hadiste de Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur:"İçinizden en çok sevdiğim ve kıyamet gününde meclisi bana en yakın olanınız, ahlâkı güzel olanınızdır. İçinizden en sevmediğim ve kıyamet gününde benden en uzak olanınız da sersârûn (gevezeler), müteşeddikûn (kelimeleri ağızlarının dolu­suyla söyleyip yapmacık yapan, lafazanlar) ve müte­feyhi­kûn­dur. 'Yâ Resulallah, sersârları ve müteşed­dikleri biliyoruz. Mütefey­hikler kimlerdir?' dediler. 'Kib­re­denlerdir' buyurdu."

Güzel ahlakın tasavvuftaki yeri

Kendisine güzel ahlâkın ne olduğu sorulan bir mutasavvıf şöyle demiş: "Sevileni vermek (yani değerli malı sadaka vermek), her konuda güleç yüz göster­mek­tir.”

Hâris el-Muhâsibî: "Güzel ahlâk, eziyete katlan­mak, az kız­mak, güleç yüzlü, tatlı sözlü olmaktır' demiş.

Ebû Yezîd el-Bestâmî: "Halkın Allah'a en yakın olanı, O'nun yaratıklarına geniş yürekli davranıp tevâ­zu gösterenlerdir" demiş.

(devamı yarın..)