ZEYNEB OLAYININ İÇYÜZÜ (3)

(...dünden devam)

Biz âyetin, kendinden sonraki âyetlerden ayrı değil, onlarla birlikte indiği ve Zeyd-Zeyneb olayı ile ilgili olduğu görüşünü yeğliyoruz. Herhalde müslümanlardan bazıları, herhangi bir konuda Peygamber'in buyruğunu yerine getirmekte tereddüdedince bu âyet okunmuş ve âyetin o olay üzerine indiği sanılmıştır. Gerçekte âyetlerin tümü, Zeyneb olayı ile ilgilidir.

Hz. Peygamber, Zeyneb ile evlenince bazı zayıf yürekli kimseler, bunu dedikodu konusu yapmışlar: "Oğlunun karısını aldı" demişler (Buhârî, Tefsîr, Sûre: 33; Tirmizî, Tefsîr, Sûre: 33; et-Tâc: 4/208). İşte bunun üzerine yüce Allah bu âyetleri indirip, bu evlenmenin Allah'ın buyruğu uyarınca olduğunu, O'nun verdiği hüküm hakkında artık hiçbir mü'minin, o hükme uymaktan başka seçeneği bulunmadığını bildirmiştir.

Hz. Peyğamber'in, Zeyneb ile evlenmesi konusunda abartılı rivayetler vardır ki bunlar, müsteşriklerin, olayı eleştirme konusu yapmalarına fırsat vermiştir. Rivayete göre Hz. Peyğamber, Zeyd'in evine gitmiş, Zeyd evde yokmuş. İçeri giren Peyğamber (sav), kendisine koku hazırlamakta olan Zeyneb'i görmüş. Başında yazması, üstünde gecelik bulunan Zeyneb'in güzeliği, çok hoşuna gittiği için"Subhânellâhi mukallibe'l-kulûb: Kalbleri çeviren Allah'ın şanı yücedir!'' demiş ve dönmüş (İbnu'l-Arabî, Ahkâmu'l-Kur'ân: 3/1529, Kurtubî: 14/190). Başka rivayete göre kapıda asılı bulunan kıl perdeyi rüzgâr kaldırınca Peyğamber, içeride çıplak vaziyette bulunan Zeyneb'i görmüş, onun cazibesi gönlünü etkilemiş. Zeyneb de kendisinin, Peyğamber'in hoşuna gitmiş olduğunun farkına varmış (Câmi'u'l-beyân: 22/13; Kurtubî, el-Câmi': 14/190).

Zeyd dönünce Zeyneb, Peyğamber'in eve geldiğini ve böyle söyleyerek döndüğünü anlatmış. Zeyneb'in sevgisinin, Peyğamber'in gönlüne düştüğünü anlayan Zeyd, Zeyneb'den soğumuş. Çünkü Zeyneb Peyğamber'e sevdirilince başkasına soğuk gösterilmiş. Zeyd Peyğamber'e gelmiş:

— Ey Allah'ın Elçisi, müsaade edersen Zeyneb'i boşayayım. Çünkü kendisi kibirli, dili de ısırgandır, demiş.

Peyğamber (sav), içinden bunu istediği halde Zeyd'e:

— Eşini tut, Allah'tan kork! demiş.

Sonra Zeyd, karısını boşamış. Zeyneb iddetini tamamlayınca: "Allah'ın nimet verdiği; senin de nimet verdiğin kimseye: Eşini yanında tut, Allah'tan kork' diyordun..." âyeti inerek Allah tarafından Zeyneb'in, Peyğamber(sav)e nikâhlandığı bildirilmiş ve Peyğamber (sav), büyük bir düğün yemeği vererek Zeyneb'le evlenmiştir (Ahkâmu'l-Kur'ân: 3/1529; Kurtubî, el-Câmi': 14/190).

Yalnız Ahmed ibn Hanbel tarafından müsned olarak kaydedilmiş olan ve râvileri arasında Buhârî'nin "Munkeru'l-hadîs", Ebû Hâtim'in "doğru, fakat çok hatâ yapan" dediği Muemmel ibn İsmâîl el-Adevî bulunan (el-Fethu'r-Rabbânî: 18/240) bu rivayete yalanların katıldığı bellidir. Hz. Peyğamber, Zeyd ile Zeyneb'in geçinemeyeceklerini anlamıştı. Zeyneb, Zeyd'den ayrıldıktan sonra onunla, kendisi evlenmek suretiyle Zeyneb'in ve âilesinin kırılmış olan onurunu onarmak istiyor, fakat Zeyd, evlâtlığı olduğu için bunu açıklamaktan çekiniyordu. Yoksa kendisi, Zeyd'in, karısını boşamasını istemiyordu. Maksadı, Zeyneb'e duyduğu aşk falan değil, hem Zeyneb âilesinin onurunu tamir etmek, hem de evlâtlık karısı ile evlenmeme geleneğini kaldırma konusunu uygulamada insanlara ön ayak olmak idi. Fakat henüz Zeyd boşamadan ona, karısı ile evlenmek istediğini söyleyemezdi. O boşadığı takdirde böyle yapmayı düşünüyordu. Nitekim "Zeyd ondan ihtiyacını giderdikten, artık ona ihtiyacı kalmadıktan sonra onu sana nikâhladık" âyeti, Zeyd'in artık Zeyneb'den doyduğunu, bıktığını gösterir.

(devamı yarın..)