"MELEK" KAVRAMINDAN NE ANLAMALIYIZ?

Hocam selamlar,

Birkaç gün önce youtube'da bir ilahiyatçımızın melek ile ilgili açıklamalarını izledim. Kısaca kelime anlamından hareketle aslında güçler anlamında olduğunu rüzgar, yağmur vs gibi her şeyin melek olduğunu belirtti. Bunu da 40 yıl önce gündeme ilk sizin getirdiğinizi ve bu yüzden "ti"ye alındığınızı söyledi. Anladığım kadarıyla bazı ayetlerden hareketle meleke, güçler anlamına gelebiliyor ancak melek geçen tüm ayetleri Allah'ın güçleri manasında anlamamız mümkün mü? Ya da her iki manaya da gelebilir mi?

Teşekkür ediyorum. Saygılarımla…

Cevap: Melekler konusunda geniş açıklama için "Kur'ân Ansiklopedisi" adlı eserimin "Melek" maddesini okumalısınız. Özetle diyebiliriz ki melekler çok çeşitlidir. Arz melekleri olduğu gibi sadece Allah'a secde ile meşgul olan gök melekleri de vardır. Yer melekleri doğa kanunlarını yürütmekle görevli meleklerdir. Bunlara tabiat kanunları deriz ama tabiat kanunlarını bu düzenle yürüten görünmeyen güçler de vardır. Rüzgârın esmesi, mevsimlerin düzeni, bütün dünya düzenini sağlayan Allah'ın yasalarıdır. Yani Allah'ın, bu düzeni yürütmekle görevlendirdiği güçlerdir. Bize basit gibi gelen bu tabiat güçleri, aslında harika meleki güçlerdir. Doğumları yürüten, insanın çocuğunun insan, meyvenin her türünün kendisi gibi olmasını sağlayan bu güçlerdir. Biz bunlara tabiat kanunları diyoruz. Ama bu kanunları koyan kim? Bu düzeni sağlayan kim? İşte Fahreddin Râzî'nin de dediği gibi insana secde eden melekler bu yer melekleri yani tabiat güçleridir. Allah'ın verdiği akıl sayesinde bu büyük güçler, insana hizmet eder. İnsan akıp giden ırmakların önüne baraj yaparak yıkıp götüren suyu hizmetinde kullanır. Irmaklar insana hizmet eder, ışığa döner, ürünlere bereket götürür. Rüzgâr da, güneş de insana hizmet eder. Yani Allah'ın lütfettiği akıl sayesinde doğa güçleri insana hizmet eder. İşte bunlara yer melekleri denilebilir. Ama melekler bunlardan ibaret değildir. Bunların üstünde yüceler âlemini oluşturan soyut ruhlardan ibaret melekler vardır. Bunların en büyüğü dörttür: Cebrail, Mikâil, İsrafil, Azrail. Dediğimiz gibi konu hakkında ayrıntılı ve delilli bilgi Kur'ân Ansiklopedisindedir