ALACAĞI ZEKÂTA MAHSUBEN BORCU SİLMEK OLABİLİR Mİ?

Saygıdeğer hocam; benim ticaret yaptığım ancak bedelini (parasını) alamadığım bir kişi var. Ve ben bu kişi ödemeyi yapacak diye 3 yıldır bekledim. Maalesef durumu müsait değil ve ödeyemiyor. Hatta işleri bozul­duğu için ailesi dağıldı, eşinden boşandı. Evi barkı arabası satıldı. Başkasının yanında çalışmaya başladı.

Konuyu hukuksal boyuta taşımak istemedim. Ben bu alacağımı alamıyorum. şahıs bunu ödeyemeyecek durumda. Alamadığım bu parayı bu yıl ödeyeceğim ve gelecek yıl ödeyeceğim zekâtıma sayabilir miyim?

Eğer sayabilir isem bunu alacağım olan kişiye söylemek zorunda mıyım? Söylemesem olmaz mı? Olur da ilerde borcumu ödeyeceğim, al bu parayı derse de ben sana hakkımı helal ettim der, geçer giderim diye düşünüyorum. Cevaplarınızı rica ederim. Saygılarımla;...        

Cevap: Kardeşim Kur'ân buyurur ki: "Eğer (borçlu) darlık içinde ise, bir kolaylığa çıkıncaya kadar beklemek (lâzımdır). Eğer bilirseniz (verdiğiniz borcu, eli darda olan borçluya) sadaka olarak bağışlamanız sizin için daha hayırlıdır." (Bakara: 280)

Bu âyetin hükmüne göre siz, alacağınızı, eli darda olan borçluya sadaka olarak bağışlayabilirsiniz. Sadaka da zekât demektir. Zekât sadakanın zorunlu durumudur. Yalnız bu yılki zekâtınız ne kadar ise o kadar alacağınızı zekâtınıza sayarsınız. Ama gelecek yıl için zekât henüz tahakkuk etmemiştir. Gelecek yıl sizin zekât verecek durumunuz olur mu olmaz mı onu Allah bilir. İsterseniz borcunuzun bu yılki zekâtınıza denk düşecek kısmını bağışlarsınız. Gelecek sene yine zekât verecek durumda iseniz geri kalan alacağınızı da yine zekâtınıza mahsuben bağışlarsınız. Ama borçlu kimseye senden alacağımı zekâtıma saydım demenize gerek yoktur. Şimdiden adama "Kardeşim boş yere üzülme, ben senden alacağımı sildim" deyiniz. Adam da ezilmekten, üzülmekten kurtulur. Siz de sevap işlemiş olursunuz. Allah kabul etsin.

KİNAYELİ BOŞAMA NE DERECE GEÇERLİ

1) Kinayeli boşama sözleri neden bain talak sayılıyor? Bu konuda sizin görüşünüz nedir?

2) Bir kişi karısına bir tartışma anında "seninle ömür geçmez" sözünü söyleyip söylemediğinden ya da söylediyse bu sözü söylerken kastının boşamak olup olmadığından emin olmazsa nikâhlarının durumu ne olur? ...

Cevap: Kur'ân'a göre boşama ancak kadının temizlik süresi içinde ona hiç yaklaşmadan talak vermek ve bunu üç ay içinde tamamlamakla olur. Her ay bir talak verilir. Bakara Suresinde de boşamanın iki kez olacağı, üçüncü boşamadan sonra kadının özgür kalacağı, kocasıyla bütün bağlarının kopacağı, artık istediğiyle gidip evlenebileceği belirtilmektedir. Kur'ân'a göre bir laf ile ve bir anda boşama olmaz. Mutlaka "Ahsû'l-iddete: İddeti (süreyi) sayınız" emri uyarınca boşamanın belli bir süreye bağlı olduğu anlaşılır. Bakara Suresinde de bu sürenin üç âdet görme süresi olduğu vurgulanır.

Öteki kinayeli sözler, bilmem neler Kur'ân ile sabit şeyler değildir. Bu tür fetvaların hiçbir değeri de yoktur. Biz Kur'ân'a uymak zorundayız, Ahmed'in, Mehmed'in sözüne veya fetvasına uymak zorunda değiliz. Nitekim o kinaye görüşleri üzerinde yüzlerce ihtilaf vardır, birinin olur dediğine öbürü olmaz demiştir. İsterseniz İbnu'l-Arabî'nin "Ahkâmu'l-Kur'ân"ına bakabilirsiniz. Bu boşama konusunda çok yazdım, eski yazılarıma da arşivden bakabilirsiniz (www.suleyman-ates.com), siteme girip yazılarımı takibede­bilirsiniz.