BEDEL HAC SORUNU (2)

(...dünden devam)

4) Hac masrafının çoğunu, gönderenin vermesi lâzımdır. Bir insan, kendi parasıyla yaptığı haccı, yerine bedel gönderilmesini vasiyyet etmiş olan kimseye bağışlarsa bu hac, o adam için sahîh olmaz. Fakat böyle bir vasiyyet olmadan vârislerden biri haccedip veya birini hacca gönderip sevabını ona bağışlasa inşâallah kabul edilir.

5) Bedel gönderilen kimseye, gidiş-geliş masrafı verilir. Gönderenin verdiği para sonradan artarsa kendisine geri verilir. Eğer gönderen bunu bedel gidene bağışlasa olur. "Benim yerime hacca gitmen için seni şu kadar paraya tuttum" diye bir sözleşme yaparsa sözleşme bâtıldır, hac sahîh olmaz.

6) Bedel giden kişinin, kendisine emredilen şeyin aksine hareket etmemesi gerekir. Gönderen hangi haccı istiyorsa giden öyle hac yapar. Şart olan, önce gönderenin emrini yerine getirmektir.

7) Bedel giden, yalnız bir hac için ihrama girmelidir. Eğer önce gönderenin adına hac için ihrama girdikten sonra bir de kendisi adına hac için ihrama girerse, ikinci hacdan vazgeçmedikçe ne kendisi için, ne de gönderen için hac sahîh olmaz.

8) Hanefîlere göre henüz kendi haccını yapmamış olanın da bedel gönderilmesi caizdir.

Diyanet görevlisinin bedel hac yapması caiz değildir. Bedel hac, mas­rafları gönderen tarafından karşılanması gereken bir ibadettir. Görevlinin belirli bir görevi vardır. O başkası adına bedel hac yapamaz. Yaptığı hac kendi adına geçerli olur. Benim kanaatim budur.

Zaten sadece bir rivayete dayandırılan bu bedel hacca ben şahsen taraftar değilim. Şayet hacda bedel olsaydı o zaman namazda da bedel olur, oruçta da bedel olurdu. Oysa kimse başkasının yerine namaz kılamaz, oruç tutamaz. İbadetler bireyseldir, vekâlet kabul etmez. Eli veya bedeni kirlenenin yerine bir başkası temizlik yapamaz, abdestsizin yerine bir başkası abdest alamaz. Bu bedel meselesi, dini çıkara endekslemekten başka bir şey değildir. Her şeyde rant var, buraya da rant girmiştir.

Hem zaten sizin olayınızda ebe dediğiniz kimse, yerine bedel gön­derilmesi için bir para falan bırakmamıştır. Böyle olduğuna göre onun va­siyyeti geçerli değildir. Ama birisi haccedip sevabını o hanıma bağışla­yabilir. İnşaallah kabul olur.

***