MİRAS TAKSİMİ İLE İLGİLİ BİR TEFSİR SORUSU (2)

(...dünden devam)

Soru 2= 4/176 - Senden fetva istiyorlar. Deki: "Allah size kelâle (babasız ve çocuksuz kimse) nin mirası hakkında hükmünü açıklıyor: Çocuğu olmayan, fakat kız kardeşi bulunan bir kişi ölürse, bıraktığı malın yarısı o (kız kardeşi)nundur. Çocuğu olmayan kız kardeş ölürse, erkek kardeş ona varis olur. Eğer (ölenin) iki kız kardeşi varsa, bıraktığının üçte ikisi onlarındır. Eğer kardeşler erkek ve kız olurlarsa, erkeğin hissesi, iki kızın hissesi kadardır. Şaşırmamanız için Allah size (hükümlerini) açıklıyor. Allah, her şeyi hakkıyla bilendir. Çocuğu olmayan kız kardeş ölürse, erkek kardeş ona varis olur.

Burada kız kardeşinin çocuğunun olup olmaması miras bölüşümünü etkiliyor mu? Kız kardeşinin çocuğu yoksa kendisi ona mirasçı olur sözü neyi ifade ediyor? Teşekkürler hocam cevap verebilirseniz sevinirim.

Cevap: 2: “176- Senden fetvâ istiyorlar. De ki: Allâh size ana-babasız ve çocuksuz kişinin mirâsı hakkında hükmünü şöyle açıklıyor: Ölen kişinin çocuğu yok, bir kızkardeşi varsa, bıraktığı malın yarısı o(kızkardeşi)nindir. Fakat kendisi, (ölen) kızkardeşinin çocuğu yoksa onun mirâsını (tamamen) alır. Eğer (ölenin) iki kızkardeşi varsa, bıraktığının üçte ikisi onlarındır. Ve eğer (vârisler) erkek kadın birçok kardeşler olursa, erkeğe, iki kadının payı kadar (pay) verilir. Şaşırırsınız diye Allâh size (hükmünü) açıklıyor. Allâh, her şeyi bilir.”

Âyette kelâlenin miras durumu açıklanmaktadır. Kelâle, müfessirlerin çoğuna göre ana-babasız ve çocuksuz ölen kimsedir. Bazılarına göre de sadece çocuğu olmayan kimsedir. Şimdi bir adam ölür de kendisinin aslı ve fer'i (ana-babası ve çocukları) olmazsa onun mirası şöyle bölüştürülür:

1- Ölen kimse erkek ve kendisinin bir tek kızkardeşi varsa, malının yarısı o kızkardeşine düşer. İki kızkardeşi varsa, malının üçte ikisi onlarındır. Malın kalan yarısı veya üçte biri asabe varsa onların, yoksa redden yine kızkardeşinindir. Eğer adamın oğlu varsa, hemşiresine mal düşmez. Kızı varsa hemşiresi asabe olur, kızından geriye kalanı alır.

2- Ölen kimse kadın olup kendisinin bir erkek kardeşi varsa bütün mirası bu kardeşine düşer. Şayet ölenin babası veya oğlu bulunursa kardeşi miras alamaz. Kızı bulunursa, kardeşi geri kalanı alır.

3- Erkek olsun, kadın olsun, ölen kimsenin birkaç tane erkek ve kızkardeşi varsa miras, erkeğe, kadının iki katı düşecek biçimde bölüştürülür.

Nisa Suresinin 12’nci âyetinde de kelâlenin mirası anlatılmıştı. Ancak orada, sadece anne bir erkek kardeşi, kızkardeşi yahut erkek ve kızkardeşleri bulunan kelâlenin durumu izah edilmiş, burada ise anne-baba bir, ya da baba bir kardeş, kızkardeş veya kardeşleri bulunan kelâlenin durumu anlatılmıştır. Müfessirlerin genel kanaati budur. Çünkü baba yahut ana-baba bir erkek ve kızkardeşler, kişiye, anne bir erkek ve kızkardeşlerden daha yakındırlar. Zira birincisinde tohum birliği vardır.

***