YÜCE KUR’ÂN’IN ÇAĞDAŞ TEFSÎRİ (6) (...dünden devam) Meleğin, İlâhî mânâları insan sözü kalıplarına döküp Allah adına indirmesini, şöyle bir misalle anlatabiliriz: Vahiy meleği, tıpkı bir sekreter gibi, Allah’ın murâdettiği mânâları, peygamberin kalbine indirmektedir. Pâdişah fermanı bizzat kendisi yazmaz. İrâdesini sekreterine bildirir: – Falan...
Cumartesi 20 Nisan 2024
Devamını OkuYÜCE KUR’ÂN’IN ÇAĞDAŞ TEFSÎRİ (5) (...dünden devam) Fakat Ehl-i Sünnetten başka bir gruba göre de Kur’ân’ın harflerle yazılmış ve seslerle okunan bu şekli de Allah’ın ezelî, kadîm kelâmından ayrı değildir. Bu da…
YÜCE KUR’ÂN’IN ÇAĞDAŞ TEFSÎRİ (4) (...dünden devam) Öyle ise dinî eğitim veren okul ve Fakültelerimizdeki müfredat programları yeniden düzenlenmeli, Kur’ân’a ters ve yanlış olduğu açıkça anlaşılmış bulunan konular, yeniden yazılmalı…
YÜCE KUR’ÂN’IN ÇAĞDAŞ TEFSÎRİ (3) (...dünden devam) 1– 2. Uyanış ve Kalkınma İçin Yeniden Kur’ân’a Yukarıda örneklerini arz ettiğim birçok yanlış görüş, yorum ve rivâyet yeniden ele alınıp dinin asıl kaynağı olan Kur’ân’ın…
YÜCE KUR’ÂN’IN ÇAĞDAŞ TEFSÎRİ (2) (...dünden devam) Bunu bizzat gördük, denedik, yaşadık. Fakültede öğrencilerime Meâl dersi okuturken özellikle “قُلْ: Söyle” emrinin veya “İnneke: Sen” biçimindeki hitâbın geçtiği yerlerde öğrenciler bu kelimelere “Ey…
YÜCE KUR’ÂN’IN ÇAĞDAŞ TEFSÎRİ (1) (...dünden devam) Kur’ân’ın getirdiği eskimez İslâm’ı bütün çıplaklığıyla ortaya koymak için “Yüce Kur’ân’ın Çağdaş Tefsîri”ni yazdık ki bu eserin, Türkiye’de din alanında fikir devrimi yaptığına inanıyoruz. Ayrıca…
KUR'ÂN'A YAKLAŞIMDA İSLÂH AKIMI: MODERNİZM (18) (...dünden devam) Kuşkusuz İmâm-ı Şâfi‘î’nin bu istinbatına saygımız vardır. Fakat âyetin böyle bir anlam taşıdığı kanısında değiliz. Du‘â ve sadakanın sevâbı ölüye ulaştığına göre, Kur’ân okumanın…
BAYRAMINIZ KUTLU OLSUN (3) (...dünden devam) Hasan-i Basrî’nin anlatımına göre Peygamber (s.a.v.): “Canımı elinde bulunduran Allah hakkı için söylüyorum ki merhametli olmayan Cennete girmez” buyurmuş. “Hepimiz merhametliyiz” demişler de Hz. Peygamber:…
BAYRAMINIZ KUTLU OLSUN (2) (...dünden devam) Kardeşlik ve İlâhî rahmetin bolluğu Abdullah b Mes'ûd şöyle demiş: "Kardeşinizin bir günah işlediğini görürseniz 'Allahım onu perişan et, Allahım ona la'net et' diyerek ona karşı…
BAYRAMINIZ KUTLU OLSUN (1) Allah’a hamdolsun, yine sevinçli günlerimizden birini idrak etmiş bulunuyoruz. Allah’ın lütfuyla orucumuzu tuttuk ve O’nun lütfuyla bayrama ulaştık. Başta okurlarım olmak üzere bütün Müslümanların bayramını tebrik eder,…
KUR'ÂN'A YAKLAŞIMDA İSLÂH AKIMI: MODERNİZM (17) (...dünden devam) 1–4- Kur’ân Okumanın Amacı Necm: 23/39-40’ncı âyetlerde insana kendi çalışmasından başka bir şey olmadığı ve insanın, çalışmasının karşılığını göreceği vurgulanmaktadır. İmâm-ı Şâfi‘î bu âyetlere dayanarak Kur’ân…
KUR'ÂN'A YAKLAŞIMDA İSLÂH AKIMI: MODERNİZM (16) (...dünden devam) 1950’DEN SONRA TÜRKİYE’DE DİNÎ AÇILIM 1949’da din bilimlerinde bir boşluğun meydana geldiği derinden hissedilince, Ankara Üniversitesi’ne bağlı bir İlâhiyat Fakültesi açıldı. Bunu 1950’li yılların başından…
KUR'ÂN'A YAKLAŞIMDA İSLÂH AKIMI: MODERNİZM (15) (...dünden devam) Arap ülkelerindeki modernizm akımının, Osmanlı Halîfeliğine karşı örtülü bir dinî tepki olduğuna inanılıyordu. Dönemin seküler Batı taraftarları da bu modernistleri reaksiyoncular (tepkiciler) olarak tanımlıyorlardı.…
KUR'ÂN'A YAKLAŞIMDA İSLÂH AKIMI: MODERNİZM (14) (...dünden devam) “Ekonomist yazarların hemen hepsi, narh meselesine benzeterek faizi sınırlandırmaya itiraz ederler. Eğer faize bir sınır konmazsa doğal olarak aşağı çekileceğini, borç alıp vermede kolaylık…
KUR'ÂN'A YAKLAŞIMDA İSLÂH AKIMI: MODERNİZM (13) (...dünden devam) “Hadîslerin, Peygamber’in ağzından çıktığını nereden biliyoruz? Sahîh dediğimiz kitapları toplayanlar Peygamber’i görmemişlerdir. Onların birçoğu sonradan uydurulmuştur.” ( Aynı.), “Fıkıhtaki ibâdet bahsini dünyaya âit hükümlerden…
KUR'ÂN'A YAKLAŞIMDA İSLÂH AKIMI: MODERNİZM (12) (...dünden devam) “Tekkecilik, dervişlik İslâm memleketlerini medeniyetçe, sanat ve ticaretçe geri bırakmıştır. Tekke ve zâviye İslâmiyete sonradan başka dinlerden girmiştir.” diyor. Cumhuriyet yanlısı olan Ali Suâvî’ye göre…
KUR'ÂN'A YAKLAŞIMDA İSLÂH AKIMI: MODERNİZM (11) (...dünden devam) “Ali Suâvî 1(839-1878), medresede yetişmiş ateşli bir yenilikçi idi. Abdülaziz döneminde ortaokul öğretmenliği, Ticaret Mahkemesi Başkanlığı gibi çeşitli görevlerde bulunan, daha sonra yayın hayatına…
KUR'ÂN'A YAKLAŞIMDA İSLÂH AKIMI: MODERNİZM (10) (...dünden devam) Daha önce Şeyhülislâmın kontrolü altında bulunan bu kurumların laikleştirilmesi çabasına rağmen ulema ve medrese dünya işlerinde etkin rol oynamaya devam etmişlerdir. Bu rol, kurumların…
KUR'ÂN'A YAKLAŞIMDA İSLÂH AKIMI: MODERNİZM (9) (...dünden devam) Bununla beraber modern dünya ile karşı karşıya gelmeden önce ne ulemânın, ne de tarîkatlerin yapısında bir değişiklik görüldü. Ancak bundan, ulemânın, her zaman yeniliğe…
KUR'ÂN'A YAKLAŞIMDA İSLÂH AKIMI: MODERNİZM (8) (...dünden devam) Bunun başlıca nedeni, Osmanlı yazarlarınca din devleti şeklinde açıklanan Osmanlı Devleti’nin din yapısında aranmalıdır. Bu devlet yapısında anayasal yahut teolojik anlamda siyasal reformdan ayrı…
KUR'ÂN'A YAKLAŞIMDA İSLÂH AKIMI: MODERNİZM (7) (...dünden devam) Yalnız şurasını da belirtmek gerekir ki Yenilikçiler, teolojik ve felsefî konulara fazla ilgi göstermemişlerdir. Onlar, insanı düşünceye, kendisini çevreleyen eşyâyı anlamaya, kanıtla hareket etmeye…
KUR'ÂN'A YAKLAŞIMDA İSLÂH AKIMI: MODERNİZM (6) (...dünden devam) c) Peygamber’in hayatı ve vahyin uygulanışı hakkında Selef, en sağlam bilgi kaynağıdır. Selefin icmâ‘ı (oybirliği), iki kaynağın (Kur’ân ve Sünnetin) ruhunu yansıtır. Bu bakımdan…
KUR'ÂN'A YAKLAŞIMDA İSLÂH AKIMI: MODERNİZM (5) (...dünden devam) Bazı sahâbîler, Hz. Peygamber'in, dünyâya ilişkin bazı yasaklarını hüküm sanarak bunlardan kaçınmışlar, sonunda Peygamber bu tür emirlerinin bağlayıcı olmadığını bildirmiştir. Meselâ Hz. Peygamber Medîne'ye…
KUR'ÂN'A YAKLAŞIMDA İSLÂH AKIMI: MODERNİZM (4) (...dünden devam) b) Kur’ân’ın Tefsîri: İslâh yanlıları, Kur’ân’da zâhir mânânın dışında birtakım gizli mânâlar arayan; açık anlam yerine az çok sembolizme kaçan sübjektif yorumlar…
ORUÇ KEFFÂRETİ HAKKINDA (3) Fakat altmış gün ard arda oruç tutmak gibi bir keffâret söz konusu olamaz. Çünkü Allah, işlenen suça, ondan çok daha ağır bir cezâ vermez. Nasıl namazını kılmayan…
ORUÇ KEFFÂRETİ HAKKINDA (2) (...dünden devam) Dârekutnî el-‘İlel’de, Zührî’den aldığı rivâyete ta‘lîkan: “Böylece köle âzâdetmek, ya da iki ay oruç tutmak, ya da altmış fakiri doyurmak sünnet oldu” demiştir (Feth: 4/168). Buna…
ORUÇ KEFFÂRETİ HAKKINDA (1) Diyanet fetvalarına göre orucu bozan ve bozmayan durumlar ince çizgilerle birbirinden ayrılıyor. Orucu bozan şeylerde ise çok önemli bir nokta var. Mesela adet gören kadının orucu bozulunca…
KUR'ÂN'A YAKLAŞIMDA İSLÂH AKIMI: MODERNİZM (3) (...dünden devam) İlk Prensiplere Dönme: İslâhın en çarpıcı karakteri, “İlk prensiplere dönme” çabasıdır. Bundan dolayıdır ki Selefiyye olarak adlandırılan Yenilikçiler, gericilikle de suçlanmışlardır. İlk prensiplere dönme…
KUR'ÂN'A YAKLAŞIMDA İSLÂH AKIMI: MODERNİZM (2) (...dünden devam) B) Çağımız İslâm Anlayışında İslâh: Ana çizgileriyle açıklanan tarîhî, kültürel yöntemin bir devamı görülen modern Yenilikçilik Akımı, son derece verimli bir kuşağın…
GAYBI BİLMEK, LEVH-İ MAHFUZDAN HABERDAR OLMAK VE RİCAL-İ GAYB (1)
Sevgili Hocam, Selâm eder ellerinizden öperim. Gaybı bilmek, levh-i mahfuzdan haberdar olmak ve rical-i gayb gibi konular hakkında düşünceleriniz nedir? Hocam, bir insan, insanlar hakkında olmuş ya da olabilecek olaylardan haberdar edilebilir mi? Ve bunun levh-i mahfuzda yazılı olanları söylemekten ibaret olduğunu, orada herkesin ruh kimliklerinin adeta dosyalanmış olduğunu ve bilinmeyenleri oraya dayanarak söylediğini iddia edebilir mi? Bunları bilebilmek bir ilim midir gerçekten? Bu söylenenlere inanmak doğru mudur? İnanırsak şayet gizli şirk mi olur? Levh-i mahfuzda yazılıysa her şey, rical-i gayb âlemi nasıl olacakların belirlendiği bir âlem olabiliyor hocam? Cin suresi 26. âyette Gaybı ancak Allah’ın bileceği ifade edilir. Ancak devamındaki âyette ise, razı olduğu kullarına gelecek ve geçmişten bilgiler vereceği haber verilir. Öyleyse "Gaybı ancak Allah bilir" sözünü Allah bildirmezse kimse gaybı bilemez diye mi anlamak gerekir? Tekrar ellerinizden öperim, saygılarımla... Cevap: Ricâl-i ğayb tabiri: görünmez Allah adamları, dünyanın yönetimiyle görevli bazı velîler anlamında kullanılır. Bu inanç Kur'ân'a dayanmadığı gibi sağlam bir hadise de dayanmaz. Ancak bu konuda sağlamlığı kuşkulu olan bir hadis vardır. O da şudur: "Allah’ın yeryüzünde üçyüz kulu vardır ki kalbleri Âdem’in kalbi gibidir (Âdem karakterindedirler). Kırk kulu vardır ki kalbleri Mûsâ (a.) kalbi gibidir (Mûsâ karakterindedirler). Yedi kulu vardır ki kalbleri İbrahim kalbi gibidir (İbrahim karakterindedirler). Beş kulu vardır ki kalbleri Cebrâîl kalbi gibidir (Cebrâîl karakterindedirler). Üç kulu vardır ki kalbleri (Mîkâîl) kalbi gibidir (Mîkâîl karakterindedirler). Bir kulu da vardır ki kalbi İsrâfîl kalbi gibidir (İsrâfîl karakterindedirler). Buna kutub denilir. Bu bir kişi (yani kutub) ölünce Allah, onun yerine sol tarafta bulunan üçlerden birini atar. Üçlerden biri ölünce Allah, onun yerine beşlerden birini atar. Beşlerden biri ölünce Allah, onun yerine yedilerden birini atar. Yedilerden biri ölünce Allah, onun yerine kırklardan birini atar. Kırklardan biri ölünce Allah, onun yerine üçyüzlerden birini atar. Üçyüzlerden biri ölünce Allah, onun yerine salih insanlardan birini atar. Onların bereketi (yüzü) hürmetine Allah, bu ümmetten belâyı savar. Onlar bedel (abdâl)dır. Onlar hakkındaki bu düzen kıyamete kadar devam eder. Allah’ın Elçisi (salât ve selâm üzerine olsun) doğru söyledi." Hadis âlimlerinin çoğunluğunun kanaatine göre bu ve benzeri hadis rivayetleri sağlam değildir, hatta uydurmadır. Ancak tasavvuf erbabınca sağlam kabul edilen bu rivayetler üzerine ricâl-i ğayb inancı kurulmuştur. Allah'ın veli kulları olan bu görünmez insanların, tasarrufları vardır. Zaman zaman insanların imdadına yetişen Hz. Hızır'ın da bunlardan olduğu kanaatindeyim. Allah'ın izniyle bazı darda kalmışlara yardım edebilirler. Ama her şey yine Allah'ın izin ve müsaadesiyle olur. Bu konuda Fatih'in hocası Akşemseddin Hazretlerinin "Makāmât-i Evliyâ" adlı eserinde epey bilgi bulunduğu gibi Hacı Muharrem Hilmi Efendi'nin "Mev'ize-i Hilmiyye" ve "Menâzilu's-Sâlikîn" adlı eserlerinde geniş bilgi verilmektedir. Bu son eser, tarafımızdan sadeleştirilerek "Hak Yolcularının Seyir Defteri" adıyla yayınlanmıştır. Talib olan, "Yeni Ufuklar Neşriyat, Nuhkuyusu Cd. No. 267, Bağlarbaşı Üsküdar İstanbul, Tel. 0216 492 66 13"den temin edebilir.
(devamı yarın..)
|