Zemahşerî hakkında

Muhterem Hocam Sn. Prof. Dr. Süleyman Ateş, umarım afiyettesinizdir size uzun olmaması açısından bir soru sormak durumundayım. Bütün tefsirlerin bazı ilahiyatçılara göre anası ya da babası kabul edilen Mu’tezili kelamcılarından Zemahşerî’nin Keşşafı’na bakış açınız nedir? Bu tefsire haddinden fazla akılcı yaklaşım nedeniyle Eş’ari İbnü’l-Müneyyir’in eleştirisi ve özellikle İmam Fahruddin Razî’nin tevil bağlamında delilleri çürütmesi de dikkate şayandır. Konuyu bir İslam âlimi olarak değerlendirebilirseniz memnun olurum. Saygılarımla...

Cevap: Zemahşerî büyük İslâm âlimidir, akılcılığı rivayetin sağlığı üzerindeki titizliğindedir, maamafih Tefsirinde özellikle surelerin fazileti hakkında hayli çürük rivayetler vardır. Bu da onun sanıldığı gibi fazla akılcı olmadığını gösterir. Ama gerçekten Arap diline vukufu takdire değerdir. Onun için herkes gramer ve anlam açıklamasında Zemahşerî'nin Keşşafına müracaatı gerekli görmüştür. Râzînin ona itirazları da ölçü değildir. Haklı yanı olabilir, haksız yanı olabilir. Ama Zemahşerî büyük adamdır, büyük!

Sabah namazının vakti

Sayın hocam, ben yeni namaza başladım. Sabahları namaza kalkmakta zorlanıyorum. Kalktığımda bu sefer geri yatmak olmuyor, yatmasam uykusuzluk çekiyorum. Örneğin 5-6 saat uyku yeterli gelmiyor gibi hissediyorum. Özetle; Sabah namazı ne zaman kılınmalıdır? Diğer namazlar bir sonraki namazın vaktine kadar kılınabiliyor ise sabah namazında neden güneşin doğması esas alınıyor yani normal düzenimize göre kalktığımızda örneğin saat 08-09 gibi sabah namazını kılmamızda bir sakınca var mı, bunun kazası mı gerekiyor? Saygı ve selamlarımla...

Cevap: Değerli kardeşim, namaza başlamanız çok güzel! Allah kabul eylesin. Sabah namazının vakti Kur'ân ile belirlenmiştir. Akşamınki de ve geceninki de öyle. Bunların yeri değiştirilemez. Öğle ile ikindi vakitleri birkaç kez yazdığım üzere Kur'ân ile sabit değildir, Peygamberimizin uygulamasıyla sabit olduğundan onlar bir arada kılınabilir. Ama sabah namazının vakti şafakla güneş doğumu arasıdır. Esas olan o temel namazı vaktinde kılmaktır. Uyku gibi bir sebeple o vakitte kılamayan, uyandıktan sonra kılar ama bunu böyle alışkanlık haline getirmek doğru olmaz. Müslüman erken yatar ve erken kalkar. Rızık erken dağılır. Kuşlar bile yuvalarından erkenden çıkarlar. Vaktinde yatın, Kevser Suresini üç kez okuyup Allah'tan namaza uyandırmasını dileyin,. Namaza kalkarsınız. Çok güzel olur, ömrünüz huzurlu ve bereketli olur. Başarı dileklerimle.