MUTASAVVIFIN AHLÂKI (4)

(...dünden devam)

Kötü arkadaşlardan sakınacak; dini hususunda cimri, malı hususunda cömert olacak; din ve dünyasında himmeti yüksek olacak; dininde kendisinden üstün olanla, dünyasında kendisinden aşağı olanla sohbet edecek; dostlarından usanmayacak; sefihe karşı halim davranacak; şu beş şeyi muhafaza edecek: Emanet, sıdk, sabır, iyi kardeşlik, sırrı ıslâh. Açıkta yaptığı zaman utanacağı şeyi gizlide yapmayacak, sevgiye sevgi ile karşılık verecek, bir kerre dostunda dostluğu gördükten sonra hiçbir zaman onu ayıplamayacaktır. Birine sorulmuş:

— Arkadaşına karşı şefkatin ve sevgin nasıl?

— Onu gördüğüm sürece başka bir şey görmek istemem; onun sözünü işittiğim sürece başka bir söz işitmek istemem, demiş.

Allah'ın, kendi iradesine verdiği kimsenin halini düzeltmeğe çalışacak, öfkeden sakınacaktır.

İçini dünyadan ve dünyada bulunan her şeyden boşaltacak, yalnız Allah'tan korkacak, yalnız Allah'tan umacak, Allah'ın takdirine razı olacaktır.

Yardım isteyen çocukların yardımına koşacak, verdiği sözü yerine getirecek, yaptığı iyiliği söylemeyecek, başa kakmayacaktır. Fesada yol açan şeylerden kaçınacak, kulağını kötü söz işitmekten, dilini kötü söz söylemekten koruyacaktır.

Malını dostlarına bezlettiği gibi mevkiini dahi bezledecektir.

Sülemî Hazretleri, beş cüz halinde fetanın meziyyetlerini saydıktan sonra bu sözlerini şöyle bağlıyor:

"Allah seni gözetiminde yönetsin, bil ki: Fütüvvetin aslı dini gözetmek, sünnete uymak, Allah'ın Peygamber'ine emrettiği şu sözlerini yapmaktır: "Affı al, iyiliği emret, cahillerden yüz çevir" (A'râf: 199), "Allah adâleti, iyiliği, yakınlara vermeyi emreder; fuhuştan, münkerden, azgınlıktan meneder. Size böylece öğüt verir ki öğüt alasınız" (Nahl: 90). Ve Peygamber(s. a. v.)in, Mekke'ye girdiği gün söylediği şu sözüne uymaktır:

"Ey insanlar, selâmı çok verin, yemek yedirin, rahimleri (akrabayı) ziyaret edin, geceleyin herkes uyurken namaz kılın ve selâmetle cennete girin" ve yine onun yasakladığı şu şeylerden sakınmaktır:

"(Akrabayı) Ziyaretten kesilmeyin, birbirinize sırt çevirmeyin, ey Allah'ın kulları, Allah'ın size emrettiği şekilde kardeş olun" (Sülemî, Kitabu'l-Futuvve, Ayasofya, No. 2049).

***