ŻULÜM (الظُّلم) (4)

(...dünden devam)

Reşîd Rızâ’ya göre âyette zulüm ile şirk kastedilmiş ise âyette şu mânâ vardır: Bir ülke halkı, Şu‘ayb kavmi gibi alışverişte hîle, haksızlık yapmaz; Hûd kavmi gibi halkı ezmez, Lût kavmi gibi iğrenç fuhuşlar yapmaz, Firavun kavmi gibi halkı ezen zorbalara boyun eğmez; dünyâ işlerinde muâmeleleri dürüst olur, kalkınmaya önem verir, âdil davranırlarsa, sadece şirk koşmaları yüzünden Allah onları helâk etmez. Zîrâ güzel davranan insanları helâk etmek zulümdür. Ama şirklerine, kötü davranışları da eklenirse; Allah’a ortak koşmakla kalmayıp kötü işler yapar, zulme saparlarsa Allah onları helâk eder. Taberânî, Ebû’ş-Şeyh, İbn Merdeveyh ve Deylemî, Cerîr ibn Abdullâh’ın şöyle dediğini çıkarmışlardır: “Bu âyetin tefsîrinde, Peygamber(s.a.v.)in şöyle dediğini işittim: ‘Halkı birbirine insâf eden (dürüst ve şefkatli davranan ülkeyi, Allah zulm ile helâk etmez)’.” Sosyal ahlâkın bozulması, kalkınmayı, ilerlemeyi engeller ve yok eder.

Zulm’ün, nekire olarak getirilmesi, azlık da belirtebilir. Bu takdirde mânâ şöyle olur: Halkının büyük çoğunluğu, genelde uslu, doğru, insâflı hareket ettikleri takdirde, toplumda az bir grubun kendilerine yaptıkları az zulüm yüzünden Allah, o kent halkını helâk etmez. Ne zaman ki haksızlık genelleşir, toplumun çoğunluğunu sarar, işte o zaman o toplum helâk edilir. Bu âyet, güzel davrananları helâk etmenin (cezalandırmanın) zulüm olduğunu, Allah’ın da zulümden münezzeh (uzak) bulunduğunu kanıtlar (Tefsîru'l-Kur'âni'l-hakîm (el-Menâr): 12/192).

“28- Nefislerine zulmederlerken meleklerin, canlarını aldığı kimseler; ‘Biz hiçbir kötülük yapmıyorduk!’ diye teslîm olurlar. ‘Hayır, Allah sizin yaptıklarınızı biliyor.’... 32- Melekler, iyi insanlar olarak canlarını aldığı kimselere de: ‘Selâm size, yaptıklarınıza karşılık cennete girin!’ derler.” (Nahl: 70/28, 32)

70/28. âyette zâlimler, meleklere can verirken teslîm olacak­ları, yaptıklarını inkâra kalkışacakları; meleklerin de onlara, Allah’ın, yaptıkları her şeyi çok iyi bildiğini söyledikleri belirtilmekte; 32. âyette de meleklerin, iyi insanların canlarını alırken onlara selâm verecekleri ve “Yaptıklarınıza karşılık cennete girin!” diyecekleri anlatılmakta­dır

“Kendileriyle savaşılan(mü’min)lere (karşı koyma) izn(i) verildi. Çünkü onlara zulmedilmiştir ve şüphesiz Allah, onlara yardım etmeğe kādirdir.” (Hac: 88/39)

 ***