YÜCE MAHKEME’YE ÇAĞIRMA BORUSU: SÛR (7)

(...dünden devam)

Aşağıdaki hadîs de ṣa‘kın ölüm değil, bayılmak anlamına geldiğini gösterir: “İnsanlar kıyâmet gününde korkudan bayılırlar. Ben de onlarla beraber bayılırım. Fakat ilk ayılan ben olurum. Bir de bakarım ki Mûsâ Arşın bir kenarından tutmuş. Artık o, benden önce mi ayılmış, yoksa Allah’ın istisnâ ettiği (korku dışı tuttuğu) kimselerden mi olmuş, bilmem.” (Buhârî, Husûmât; Müslim, Fedâil: 10, 161) Eğer hadîste geçen ṣa‘k ölüm anlamına gelmiş olsaydı, Hz. Peygamber’in, Mûsâ’nın ölüp ölmediğinden tereddüdetmiş olması gerekirdi ki Mûsâ’nın öldüğünde kuşku yoktur. Hz. Peygam­ber’in tereddüdü, onun bayılıp bayılmadığındadır.

Gerek Neml Sûresi’nin 87., gerek Zümer Sûresi’nin 68. âyeti, göklerde ve yerde bulunan bütün canlıların, İsrâfîl’in üfleyeceği borudan çıkan sesten sarsılacaklarını, daha doğrusu bu sesin, Yüce Dîvân’a çağırma sesi olduğunu anladıkları için son derece korkacaklarını, yalnız Allah’ın güçlü kıldığı bazı canların bu durumdan korkmayacaklarını ifade etmektedir. Fez‘ (فزعَ) ve ṣa‘k (صعقَ) olayı ayrı ayrı şeyler değil, aynı şeydir. Aynı anlamı veren iki kelime de kıyâmet olayının etkisini canlandırmaktadır. Dünyada bedenli varlıklardan hiçbiri ölümden istisnâ edilmez. “Her nefis ölümü tadacaktır!” (Âl-i İmrân: 185) Bu âyetteki istisnâ, ölümden değil, sarsılmadan veya Allah’ın heybetinden oluşan korkudan bayılmadandır (Kurtubî, el-Câmi‘ li ahkâmi’l-Kur’ân: 15/280-281).

İbn Kayyim el-Cevziyye şöyle diyor: “Bu, kıyâmet durumundaki ṣa‘ktır. Herkesin mahşere toplandığı sırada yüce Allah, kullar arasında hüküm vermek üzere geldiği ve yer de Allah’ın nuru ile aydınlandığı zaman bütün yaratıklar korku ve heybetten bayılırlar. Nitekim Cenabı Allah: ‘Bayılacakları günlerine kadar bırak onları!’ (Tûr: 45) buyurmuştur. Bu âyetlerdeki ṣa‘k, ölüm anlamına gelseydi, dünyâdaki ölümden sonra başka bir ölüm daha olurdu ki: ‘Orada ilk ölümden başka ölüm tatmazlar’ (Duhân: 56) âyetinin açık ifadesine göre ilk ölümden sonra başka bir ölüm yoktur.” (Kitâbu’r-rûh: s. 40-44)

(devamı yarın..)