KURAN’DA ÖZÜR DİLEMEK (2)

(...dünden devam)

“Ey inananlar, mallarınızı aranızda bâtılla (doğru olmayan yollarla, haksız yere) yemeyin. Kendi rızânızla yaptığınız ticaret olursa başka. Canlarınızı da öldürmeyin. Doğrusu Allah, size karşı çok merhametlidir.” (Nisâ: 98/29)

“Allah, kendisine haksızlık edilen dışında (hiç kimse tarafından) açıkça kötü söz söylenmesini sevmez. Doğrusu Allah, işitendir, bilendir. 149- Bir iyiliği, açığa vurur veya onu gizlerseniz yahut bir kötülüğü affederseniz (bilin ki) Allah da affedicidir, güçlüdür.”(Nisa: 148-149)

148’nci âyetin hükmüne göre haksızlığa uğrayan kimse, kendisine haksızlık edene, misliyle karşılık verebilir, kendisini savunabilir. Bu karşı koyma, kendisine söylenen çirkin sözleri aynen iâde şeklinde olabileceği gibi zâlime bedduâ şeklinde de olabilir. Hasan-i Basrî, bir kimsenin, kendisine "ey namussuz!" diyene aynı sözle cevap verebileceğini söylemiştir. İbn Abbâs da: "Birinin bir kimseye bedduâ etmesi doğru değildir. Ancak mazlûm, kendisine zulmedene bedduâ edebilir. Bu hususta ona izin verilmiştir. Fakat sabretmesi kendisi için daha iyidir." Demiştir (Kurtubî, el-Câmi, 6/1; Tefsîru'l-Kasimî, 5/1226)

Bu âyete göre her ne suretle olursa olsun açıkça kötü söz söylemek, alay ve hakaret etmek, ya da yapılmış kötü bir işi açığa vurmak, başkalarının kusurunu ortaya dökmek Allah'ın sevmediği çirkin işlerdir. Ancak yapılan haksızlığı reddetmek, kendini savunmak meşrû' haktır. Buna rağmen intikama gücü varken affetmek daha iyidir.

Nisâ 149’ncu âyette: "Bir iyiliği açığa vurur veya gizlerseniz, ya da bir kötülüğü affederseniz, kuşkusuz Allah, affedicidir, güçlüdür." buyurulmak suretiyle öç almağa gücü yeten kimseler, affa teşvîk ediliyor. Affetmek en büyük hayırdır. Şûrâ Sûresinin 36-37’nci âyetlerinde gerçek mü'minlerin, Allah'a tevekkül edeceklerini, büyük günahlardan, çirkin işlerden kaçınacaklarını ve kızdıkları zaman da bağışlayacaklarını buyuran yüce Allah, Âli İmrân Sûresinin 134’ncü âyetinde de öfkelerine hâkim olan mü'minleri övmekte, onlara genişliği göklerle yer arası kadar olan bahçeler va'detmektedir. Hz. Peygamber'in ifadelerine göre asıl kahraman, kızdığı zaman öfkesine hâkim olabilen insandır. Allah'ın Elçisi, başka bir hadîslerinde de: “Sadaka malı eksiltmez, Allah affedenin izzetini (onurunu, gücünü) artırır. Allah için alçak gönüllülük edeni Allah yükseltir." (Müslim, Birr: b. 45, h. 69; Tirmižî, Birr: 82) buyurmuştur.

(devamı yarın..)