KISKANMAK DEĞİL, İMRENMEK GÜZELDİR (2)

(...dünden devam)

Onun için hased ile nazar değmesi birbirine bağlı şeylerdir. Nazar değmesi de çoğunlukla hased zamanında olur. Hased coştuğu zaman o kişinin nefsi öyle kötü bir nitelik kazanır ki o duygu ile fırlattığı kötü bakışların kıvılcımı, hased edilen kişiyi zayıf bulunca yıldırım gibi çarpabilir. Bu kötü duygu ile hareket edenler, her türlü fenalığı yapabilirler. Hased edilenin elindeki ni'met tamamen gitmedikçe, o kimse tamamen mahvolmadıkça rahat edemezler. Hasedettikleri kişi o halde durdukça bunlar kendi kendilerini yerler. Demek ki hasedin zararı, işleve geçtiği zaman ortaya çıkar. Onun için Felak Suresinde: "Hasedcinin hasedettiği zamanki şerrinden sığınırım" denmesi emredilmiştir. Çünkü hasedci, hasedinin gereğini yapmağa kalkmadığı, bunu bastırmak için içinde mücâdele verdiği takdirde onun hased edilene pek zararı olmaz. Nefsiyle mücâdelesinden dolayı kendisi de sevâb bile alabilir ama bu duygusu, kendisini kemirir, rahatsız eder. Onun için bundan tamamen kurtulmağa çalışmak gerekir.

Hased üçe ayrılır:

1) Birincisi bir kardeşinin elindeki ni'metin gitmesini istemek, Allah'ın ona, başka ni'met vermesini istememek ve bundan rahatsız ol­maktır. O ni'met kendisine gelmese de ötekinden gitmesini dilemektir.

2) İkincisi, ni'metin başkasının elinden çıkıp kendisine gelmesini istemektir.

3) Üçüncüsü başkasının elindeki ni'metin gitmesini istemeden, kendisine de o ni'metin verilmesini arzu etmektir ki buna hased değil, gıpta denilir. Türkçesi imrenmedir. İmrenme güzel, fakat hased kötü bir huydur. İmrenme insanı çalışmaya, hased ise düşmanlığa götürür. Biri toplumun ilerlemesini kamçılar, öteki çökmesine neden olur. Bundan dolayı Kur'ân-ı Ke-rîm, hasedden Allah'a sığınmayı emrederken, cennet ni'metleri gibi güzel şeyleri elde etmek için çalışıp ilerleme yarışını teşvik etmek üzere: "İşte yarışanlar bunun için yarışsınlar." (Mutaffıfîn: 86/22) buyurmuştur. Pey­gamber (s.a.v.) de: "Ancak iki kişiye imrenilir: Allah'ın verdiği malı Allah yolunda harcamağa koyulan ve Allah'ın verdiği hikmeti nefsine uygulayan ve başkalarına da öğreten kişilere.” (Buhârî, İlm: 15, Zekât: 5, İbn Hanbel, Müsned: 2/9, 36) mealindeki hadîsleriyle içtenlikli bilginlerin; malını Allah yolunda harcayan cömert zenginlerin imrenilecek insanlar olduklarını belirterek güzel şeylere imrenmeyi teşvîk buyurmuştur.

(devamı yarın..)