KİN DOLU BİR E-MAİL (2)

(...dünden devam)

Bir kardeşimize göre de ben: "Ene Medînetu'l-ilmi ve Aliyyun bâbuhâ...: Ben ilmin şehriyim, Alî de o şehrin kapısıdır. İlim şehrine girmek isteyen, kapıya gelsin" hadîsini inkâr etmekle çok büyük günah işlemişim, hattâ imanımın yüzde doksanı dahi güme gidiyormuş. Çünkü bu hadis, mütevatir bir hadis; inkârı küfre yakın bir günah imiş.

İşte önyargının ve cehaletin tipik bir örneği daha. Olay bu kardeşimize nasıl intikal etti, bilmiyorum, çünkü ben yazılarımda bu hadis rivayeti üzerinde durduğumu anımsamıyorum. Ama madem ki hakkımdaki bu şayia yayılmış,

Şimdi söz konusu hadis, gerçekten mütevatir midir, bu konuda hadis uzmanlarının değerlendirmesini gözden geçirelim.

"Ben ilmin şehriyim, Alî o şehrin kapısıdır. İlim şehrine girmek isteyen, kapıya gelsin" rivayetini Hâkim, Taberanî ve Ebu'ş-Şeyh İbn Abbas'tan, Tirmizî ve Ebu Nuaym "Ben hikmetin eviyim (veya yurduyum), Alî de kapısıdır" şeklinde Hz. Alî'den çıkarmışlardır. Tirmizî ve Dadekutnî bu rivayetin ıstıraplı (çelişkili, tutarsız) gayri sabit ve münker olduğunu söylemiştir. Bu­hârî'ye göre bu rivayetin doğru bir yönü bulunmamaktadır. Yahya ibn Maîn, Ebû Hâtim ve Yahya ibn Saîd'e göre bu rivayet "yalandır, aslı yoktur". İbn Cevzî ve Zehebî de rivayetin uydurma olduğunu söylemişlerdir. Bu hadîsin uydurma olmayıp hasen hadis olduğunu söyleyenler de varsa da çoğunluk bunun uydurma olduğu kanısındadır. İbn Da­kîk sabit olmadığını söylüyor. Makasıd sahibi: "Özetle: Bu anlamdaki rivayetlerin hepsi zayıf, çoğunun söz kalıpları rekîk(tutar­sız)dır. Necm'e göre bu rivayetlerin hepsi vâhî (felâket)dir." (Aclûnî, Keşfu'l-Hafâ va Muzîlu'l-İlbâs Ammâ'ş-tehere mine'l-Ahâdîsi Alâ Elsineti'n-nâs: 1/203-204). Aynı değerlendirmeler için bakınız: (Şev­kânî, el-Favâidu'l-Mecmû'ah fî'l-Ahâdîsi'l-Mavdû'ah: 348-349)

Fethu'l-Kadir sahibi Muhammed ibn Alî Şevkânî, bu değerlendirmeleri verdikten sonra hadisin sahih değilse bile hasen derecesinde bir hadis olduğunu söyleyenler bulunduğunu, dolayısıyla hadisin yalan derecesinde olmadığını, doğru görüşün de bu olduğunu söylüyor (el-Fevâid: 349).

İşte kardeşimizin mütevâtir dediği rivayet hakkında Hadîs uzmanlarının değerlendirmesi bu. Büyük Muhaddislerin "asılsızdır, yalandır, felâkettir" dediği bir rivayete karşı ihtiyatlı yaklaşımım, imanıma zarar vermez ve asla Hz. Alî'ye saygısızlık değildir. Çünkü zanna dayanmamayı, zandan sakınmayı, zan ile kesin bilginin oluşmayacağını Kur'ân vurgulamaktadır.

(devamı yarın..)