İSLÂM TARİHİNDEN YAPRAKLAR (27) : SIFFÎN SAVAŞI

II- SIFFÎN SAVAŞI

(...Cumartesi yayınlanan yazının devamı)

A- Savaştan önce gelişen olaylar

Ebu Süfyan'ın kızı Ümmü Habîbe, Osman ailesine, Osman'ın katledildiği sırada giymiş olduğu elbisesini kendisine göndermelerini istedi. Onlar da Osman'ın kanlı gömleğini ve sakalından yolunmuş olan bir tutam teli gönderdiler. Ayrıca Osman'ın karısı Naile'nin, Osman’ı savunurken kesilmiş olan parmaklarını da eklemişlerdi. Ümmü Habîbe, bunları Nu'­man bn Beşîr ile Muaviye'ye ve Şam halkına gönderdi. Nu'man Şam'da bulunan Muaviye'ye geldi, Muaviye bunları halka göstermek için minberde önüne koydu, gömleğin yenindeki parmakları eliyle tutup halka göstererek kâh kaldırıyor, kâh yere koyuyordu. Çevrede bulunan halk da ağlıyor ve birbirlerini Osman'ın öcünü almaya teşvik ediyorlardı. Şurah­bîl bn Simt el-Kindî gelip Muaviye'ye dedi ki:

‒ Osman bizim halifemizdi. Eğer sen onun kanını isteyebilirsen ne a'lâ, şayet sen bunu yapamazsan önümüzden çekil (bize engel olma) (Bkz. el-Bidaye ve'n-Nihaye: 7/539; el-Ensab: 4/418; Târîḫu'd-Da'veti'l-İslâmiyye, s. 398)." ve hayatları pahasına da olsa Osman'ın kātillerini öldürmedikçe kadınlara dokunmamaları, yatakta yatmamaları konusunda Şam halkına yemin verdirdi (Taberî, Târîḫ: 5/600). Zaten Muaviye'nin istediği de buydu. Nu'man da Medîne'de Osman'ın öldürüldüğünü, kılıç çekilip halkın sindirildiğini, Naile'nin parmaklarının kesildiğini heyecanlı biçimde anlatıyor ve Şamlıları iyice galeyana getiriyordu. Bu durum karşısında Muaviye'nin, Osman'ın öcünü alma konusundaki iradesi güçlenmişti.

Muaviye'nin Hz. Alî'ye bey'at etmemesinin görünür gerekçesi:

Muaviye, Ömer ve Osman zamanında Şam valisi idi. Fakat Alî Halife olunca azlettiği Muaviye'nin yerine Hz. Ömer'in oğlu Abdullah'ı vali yapmak istediyse de Abdullah özür dileyip görevi kabul etmedi. Bu kez Alî, Abdullah yerine Sehl bn Huneyf'i vali yapıp gönderdi ama Sehl Şam yakında bulunan Vâdî'l-Kura'ya geldiğinde Muaviye'nin, Habîb bn Mesleme el-Fihrî kumandasındaki süvarileri onu karşıladı: "Eğer seni Osman gönderdiyse hoş geldin, sefa geldin. Ama başkası gönderdiyse geri dön!" dediler (Taberî: 5/466).

Bilindiği üzere Muaviye ve Şam halkı Hz. Alî'ye bey'at etmemiş, önce Osman'ın katillerine kısas yapılmasını, daha sonra bey'at edeceklerini söylemişlerdi. "Katilleri koruyan kimseye bey'at etmeyiz" diyorlardı. Ay­rıca Alî'nin ordusu arasında bulunan Osman katillerinden de korkuyorlardı. Bundan dolayı Alî'ye bey'at gerekmediği kanısında idiler. "Çün­kü Osman mazlum olarak öldürüldü, onun katilleri de Alî'nin askerleri arasında bulunmaktadır. Şimdi onlar otorite sahibidirler. Şayet biz bey'at edersek bize saldırır, haksızlık ederler. Böylece Osman'ın kanı heder olup gider." diyorlardı.

(devamı yarın..)