İSLÂM TARİHİNDEN YAPRAKLAR (18)

(...dünden devam)

26- "Başkasında gördüğün kötü bir şey, sana edep (ve öğüt) olarak yeter." (Aynı)

27- "Sen ne diyene değil ne dediğine bak (yani adama değil, söylediği söze bak)." (Aynı, s. 250)

28- "İnsanların hayırlısı, insanlara yararlı olandır." (Aynı, s. 251),

29- "İnsan, dilinin altında gizlidir." (Aynı eser, s. 252)

30- "Dil bir ölçüttür. Cehalet, o ölçütün kefesini aşağı düşürür; akıl ise yükseltir." (Edebu'd-dunya ve'd-dîn, s. 265)

31- "Kardeşin, darlık zamanında sana yardımcı olandır." (Menhecu Alî bn Tâlib fî'd-da'veti ilâllah, s. 253) (Menhecu Alî bn Tâlib fî'd-da'veti ilâllah, s. 253),

32- "Kişinin değeri, yaptığı iyiliktir.",

33- "Kerîm olanın, aç kaldığı zaman saldırmasından; kötü olanın da doyduğu zaman saldırmasından sakın."

34- "Nefis, keyif ve arzu peşindedir, eğlenceye düşkündür, kötülük emreder, fısk-u fücur işlemeğe âmâdedir; rahatına düşkündür, çalışmaktan hoşlanmaz; zorlarsan yorar, perişan edersin; kendi haline bırakırsan alçaltırsın." (Nedvî, el-Murtedâ, s. 201)

35- "Âcizlik âfettir, sabır yiğitliktir, zühd servettir, vera' (takva) kalkandır.",

36- "Allah seni hür yaratmış iken sen başkasının kölesi olma!",

37- "Sakın arzulara umutlara bel bağlama, çünkü bu ahmaklık sermayesidir.",

38- "İnsanlar uykudadırlar, öldükleri zaman uyanırlar.",

39- "İnsanlar bilmediklerine düşmandırlar.",

40- "Değerini bilen kişi helâk olmaz.",

41- "Nice söz vardır ki ni'meti soyup götürür.",

42- "Edeb (terbiye) taze giysidir, düşünce ise berrak aynadır."

43- "Fakirlik zeki insanı dilsizleştirir, kanıtını sunamaz hale getirir; yoksul insan kendi ülkesinde gariptir",

44- "Dünya bir kimseye yüzünü gösterirse başkasının güzelliklerini ona emanet eder. Ama bir kimseye de sırtını dönerse onun kendi güzelliklerini soyup alır." (Nedvî, el-Murtedâ, s. 202)

45- "Bu kalbleri toplayın, bunlardaki hikmet yanını arayın. Çünkü bedenler (işten bıktığı) gibi gönüller de (fazla konuşmaktan) usanır, bıkar." (Aynı eser, s. 201)

46- "Yüz güleçliği, ikinci bir atiyye(bağış, ihsan)dır." (Şerhu'l-leâlî fî Kelâmi Alî bn Ebî Tâlib; Menhecu Alî bn Tâlib’den nakil, s. 338),

47- "Gücü varken affetmek, kudretin şükrüdür."( Matlûbu Kulli Tâlib; Menhecu Alî bn Tâlib’den nakil, s. 239),

48- "Özür dilemeyi yinelemek, hata ve günahı hatırlatmak demektir." (el-İ'caz ve'l-Îcaz, s. 29; Menhecu Alî bn Ebî Talib, s. 239),

49- "Öğütlerin en etkilisi, ölülere bakmaktır." (Şerhu'l-leâlî an Menheci Alî bn Ebî Talib, s. 148),

50- "Ölümü anımsamak kalblerin pasını siler." (Aynı eser, s. 149)

İşte bunlar, Hz. Alî'nin halkın dilinde pelesenk olan bazı hikmetli sözleridir. Bu sözler insanları derinden etkilemiş ve topluma yol göstermiştir. Onun hutbelerinin, konuşmalarının İslâm toplumuna yol göstermede büyük etkisi olmuştur.

(devamı yarın..)