KUR'ÂN'DAKİ YEMÎNLER (3)
Cuma, 15 Şubat 2019 00:00

KUR'ÂN'DAKİ YEMÎNLER (3)

(...dünden devam)

Meleğin, İlâhî mânâları insan sözü kalıplarına döküp Allâh adına indirmesini, dünyâdan bir misalle şöyle anlatabiliriz: Vahiy meleği, tıpkı bir sekreter gibi, Allah'ın murâdettiği mânâları, peygamberin kalbine indirmektedir. Pâdişâh, fermanı bizzat kendisi yazmaz. İrâdesini sekreterine bildirir, "Falan vâliye şunları yazacaksın, filân kent halkına şunları bildireceksin..." gibi. Sekreter, pâdişâhın emrettiği biçimde fermanı yazar. Bu bir dikte değil, pâdişâh isteğinin, sekreter tarafından kaleme alınmasıdır. Sekreter, yazdığı pâdişâh irâdesini, pâdişâhın mührünü de vurarak veya pâdişâh, sekreterin yazdıklarını onaylayarak, istenilen yerlere gönderir.

Başka bir misal:

Bir pâdişâh, bir kente vâli olarak atadığı kişiye bir elçi gönderir. Ona direktiflerini bildirir. Bu direktifleri yazılı olarak vermez de, elçiye sözlü olarak anlatır. "Ona gideceksin, şunları yapmasını söyleyeceksin" der. Elçi gelir, pâdişâhın isteklerini vâlîye anlatır:

"Pâdişâhımız şunları, şunları yapmanızı; şunları, şunları da yapma-manızı buyuruyor. Bu buyruklarını tuttuğunuz takdirde Pâdişahımız sizi şöyle ödüllendirecektir. Ama buyruklarını tutmaz da, aykırı işler yapar-sanız, sizi cezalandıracak, zindana atacaktır" der. Ve öğüt için eskilerden, pâdişâhın, eski vâlîlere gönderdiği yasa ve direktiflerden örnekler, onlara karşı gelenlerin sonucunu bildiren hikâyeler anlatır.

Bundan dolayıdır ki sekreter melek, çoğu kez "Allah dünyayı yarattı, işi düzenledi, meleklere emretti, şöyle buyurdu" şeklinde ifadelerle Allah'tan üçüncü şahıs olarak söz ederken, bazen de kendisi aradan çıkmakta, sözü bizzat Allah düzeyinden söylemektedir: "Biz, Nûh'a ve ondan sonra gelen peygamberlere vahyettiğimiz gibi sana da vahyettik..." (Nisâ': 163), "Sizi yarattık, sonra size biçim verdik, sonra meleklere: 'Âdem'e secde edin!' dedik. Hepsi secde etti, yalnız İblîs etmedi, o secde edenlerden olmadı. (Allah) dedi: 'Sana emrettiğim zaman seni secde etmek-ten alıkoyan nedir?' (İblîs): 'Ben, dedi, ondan hayırlıyım. Beni ateşten yarattın, onu çamurdan yarattın." (A'râf: 39)11-12)

Bu son âyetlerde vahiy bizzat Allah düzeyinden verilmekte, melek aradan çıkmaktadır. Sonra söz tekrar melek elçiye verilmekte ve melek elçi, ilk yaratış sahnesindeki Tanrı-İblîs konuşmasını anlatmaktadır.

(devamı yarın..)