İNSAN KALBİNE GELEN DÜŞÜNCELERDEN SORUMLU MUDUR? (4)

(...dünden devam)

Zaten kasıtsız, bilinçsiz yapılan iÅŸlerden insan hiç sorumlu olmaz, ne sevap alır, ne günah kazanır. Sorumlu eylemlerin temeli, gönül iÅŸi olan niyettir. â€œKulak, göz ve gönül, bunların hepsi yaptığı iÅŸten sorumludur." (Ä°srâ: 36) âyeti kulak ve göz ile birlikte kalbin de yapılan iÅŸlerden sorumlu olduÄŸunu vurgulamaktadır. "Ä°nananlar içinde edepsizliÄŸin yayılmasını isteyenler için dünyada da, âhirette de acı bir azâb vardır. Allah bilir, siz bilmezsiniz."( Nûr: 19) Ã¢yeti de çirkin sözlerin yayılmasını sevenlerin, dünyada ve âhirette acı azâba uÄŸrayacaklarını bildiriyor ve Allah'ın, bu tür insanların gönüllerindeki niyeti, maksadı bildiÄŸini vurguluyor. Çirkin sözleri, edepsizliÄŸi yaymayı sevmek, bir gönül iÅŸidir, düşüncedir. Ä°ÅŸte kiÅŸinin gönlündeki bu düşünceyi bilen Allah, bu kararlı düşünce sahibini cezalandırır. Ama bu düşünce, kasıtsız, gelip geçici bir hâtıra, bir vesvese deÄŸil, eyleme dönüşecek bir karardır.

Hasılı insan, kalbine gelen düşüncelerle mücâdele edip onları atmaya çalış­malıdır. Bu çabasından ötürü de ayrıca sevap alır. Buhârî'de bulunan bir hadîse göre "Bir kimse bir kötülük yapmak ister de onu yapmazsa (yani bu düşüncesini uygulamaz, içinden atarsa) ona bir iyilik yapmış gibi sevap yazılır.'' (Buhârî, Rikâk, 31) Ä°nsan kalbine gelen vesveseleri sürmeÄŸe çalışmazsa o düşünceler kalbi istîlâ edip sonunda insanı kötü iÅŸlere sürükler. Vücudu hareket ettiren ruhtur, düşüncedir. Bundan dolayıdır ki Resûl-i Ekrem (s.a.v.): "Dikkat edin; kalbde bir et parçası vardır ki o düzeldi mi bütün vücut düzelir, o bozuldu mu bütün vücut bozulur. Dikkat edin, o kalbdir!' (Buhârî, Ä°mân, 39; Müslim, Müsâkât 107; Ä°bn Mâce, Fiten 14; Dârimî, Buyû, 1.) buyurulmuÅŸtur. Åžairin dediÄŸi gibi

Âdemî dedikleri endişedir; Gayri Âdem üstühân-ü rîşedir.

Yani insan denilen varlık düşünceden ibarettir. Düşünce dışında kalan kısmı kemik ve tüyden ibarettir. İnsanı sorumlu kılan, kararlı düşünce ve niyettir.

***