CUMA HUTBESİ HAKKINDA

Sayın Hocam, Hayırlı Cumalar. Bu haftayı kaçırdık ama önümüzdeki Cuma için sorum şöyle. Yurtdışı şantiyesinde Allah kendisinden razı olsun bir arkadaşımız namazları kıldırıyor. Kendisi Arapça okuyamıyor. Diyanetin sitesinden indirdiğim Cuma hutbesinin Arapça kısımları hariç okunsa olur mu veya Arap arkadaşlardan birisine okutup Türkçe kısımları arkadaşımız okusa bir mahzuru var mı? Sizin fikirleriniz öğrenmek isterim. Saygılarımla,...

Cevap: Ben size Cuma Hutbesinin temel öğelerini yazayım. 

•  Hutbe

Hutbe, hitâb ve öğüt mânâlarını ifâde eder. Hutbenin rüknü (temel öğesi), Allah'ı anmaktır. Hamd, tehlîl ve tekbîr gibi zikir ifâde eden şeyler söylemekle hutbe olursa da sünnet terk edilmiş olacağından bu kadarla yetinmek mekruhtur. Ebû Yûsuf ve Muham­med'e göre bu kadarına hutbe denmez. Hutbenin, hutbe denecek kadar uzun bir zikir olması gerekir ki tehiyyât kadarınca hamd-ü sena, salât ve mü'minlere dua ile olur.

Hutbe ikidir. Biri ötekinden azıcık oturma ile ayrılır. Asıl şart olan birinci hutbedir. İkinci hutbe sünnettir. Her iki hutbe de hamd, sena, teşehhüd ve salâvatı ihtiva eder. Birinci hutbede Müslümanlara öğüt verilir, ikinci hutbede dua edilir. Şâfiîlere göre hutbeye "elhamdu lillâh" ve "eşkurullah" sözleriyle başlamak hutbenin rüknüdür. Her iki hutbede en az "ve atîullah: Allah’a itaat ediniz, Allah’tan korkunuz" diyerek takvâyı tavsiye etmek de hutbenin rüknüdür.

a) Hutbenin Şartları:

1) Hutbe okunurken üzerine Cuma farz olanlardan en az bir kişinin bulunması,

2) Hutbe ile namaz arasının başka bir şeyle kesilmemesi,

3) Dinleyenlerin işiteceği bir sesle okunması,

b) Hutbenin Sünnetleri:

1) Hatibin abdestli olması,

2) Siyah veya beyaz giyinmiş olması,

3) Minbere çıkınca cemaate dönüp oturması ve okunacak ezânı dinlemesi,

4) İki hutbeyi de cemaate dönüp ayakta okuması,

11) Hutbeleri fazla uzatmayıp kısa kesmek.

Bayram hutbeleri de aynen Cuma hutbeleri gibidir. Yalnız, Cuma hutbelerine hamd ile başlanırken Bayram hutbelerine tekbîr ile başlanır.

Kısaca özetlediğimiz hutbe hükümlerinden anlaşıldığı üzere Hutbeye sadece Elhamdü lillah diyerek başlamak, Türkçe de olsa “Allah’a itaat ediniz, O’nun yasaklarından kaçınınız!” diyerek başlayıp hazırlanımş bir Türkçe hutbe metnini okumak yeterlidir. Bunu da namaz kılmasını bilen herkes yapabilir. Hutbenin Arapçasını okumak için başka adam tutmaya gerek yoktur. Önemli olan gönülden Allah’a yönelmektir. Allah kulunun, ağzından çıkan söz kalıplarından çok gönlündeki niyete bakar. İçtenlikle yapılan ibadet Allah katında makbuldür.