FAÄ°Z VADE FARKI

Merhaba sevgili hocam en son iki yıl evvel yazışmıştık umarım sağlık ve sıhhatiniz iyidir. Bir konuda danışmak istiyorum bankaya yatırılan paradan vade farkı almak faiz midir? Bu soruyu birkaç ilahiyatçıya daha sordum farklı cevaplar geliyor aşağıda örnekleyeceğim. Servet Bayındır cevabı

Bankalar faizi enflasyon oranına endekslemez, şayet o şekilde olsa kimse bankaya para yatırmaz. Bankadaki faizli hesap, faiz miktarı enflasyona endeskli olsa da olmasa da faizlidir ve haramdır.

Yapılacak olan paranızı helal yöntemlerle işletmeniz yahut bu yöntemle işletenlerle ortaklık kurarak değerlendirmenizdir.

Paranın korunması vade farkının bile yasak olduğunu söyleyenler var hocam, lütfen yardımınızı esirgemeyin, bir miktar param var, zar zor kazanıyorum öğretmenim. Ticaretten anlamam. Bazı hastalıklarım da var. Zor geçiyor hayatım dini inancımın da tarumar edilmesini istemiyorum. Teşekkürler...

Cevap: Kısaca Kur'ân tefeciliÄŸi yasaklamıştır. Riba faiz deÄŸil, tefedir. Adam ödünç verir, zamanında ödenmediÄŸi takdirde tefe miktarını artırır, bir veya birkaç ay içinde faiz miktarı ana parayı geçer. Alan yıkılır, veren âbâd olur. Ä°ÅŸte Kur'ân bu uygulamayı yasaklamış, "Ey inananlar kat kat riba yemeyin!" buyurmuÅŸtur. Bu uygulamada sadece bir taraf kazançlı çıkar. Ödünç veren. Ödünç alan ise hep zarar eder. 

Ä°mdi bankaya yatırılan para yani mevduat hesapları bir ödünç de­ğildir. Paranın muhafazası ve bir miktar gelir saÄŸlanması için bankaya yatırılır. Banka bu parayı çalıştırır, kazanç saÄŸlar. Buna karşılık para sahibine de faiz denilen bir miktar fazlalık verir. Bunun Arapça adı faidedir, riba deÄŸil. Bu uygulamada karşılıklı menfaat vardır. Zarar eden yoktur. Banka da kazanır, mudi' de kazanır. Bu uygulama bir çeÅŸit mudarebe yöntemine benzer. Gerçi mudarebe kâr zarar ortaklığıdır ama sözde kâr zarar ortaklığına göre kurulan finans kuruluÅŸları da aynen banka sistemiyle çalışmaktadır. Sadece ad deÄŸiÅŸikliÄŸi vardır, eskiden bir reklam vardı "Yok birbirimizden farkımız ama biz Osmanlı bankasıyız" Ä°ÅŸte böyle yok birbirlerinden farkları. 

Bana göre mevduat hesaplarından alınan faiz riba kategorisinde deÄŸildir. Ayrıca bankalar yasalarla kurulmuÅŸtur. Yani yasaldır. Siz faiz sisteminden kaçamazsınız. MaaÅŸlar, emekli maaÅŸları devletin uygulamaları hep faiz sistemiyle yürür. En büyük faizi de Diyanet Ä°ÅŸleri baÅŸkanlığı alır. Önceden topladıkları hac paralarını bankalara yatırırlar, hem de en yüksek faizle ve hayli faiz geliri elde ederler. Demek onlara helal, zavallı halka haram ha. Faizi yasaklamış olan o hocalar, acaba zaman zaman devletin verdiÄŸi faiz farkını almıyorlar mı? Benim kanaatim budur.    

Okurumun cevabı ve cevabım

Kızmayın hocam sizin olaya bakışınızı biliyorum son zamanlarda isim de vereyim Abdülaziz Bayındır Süleymaniye Vakfı bu faiz olayında rahmetli Yaşar Hoca ve sizin vade farkı faiz değil yorumlarınıza itirazlar yayınladılar kitap yazmışlar.

Ribanın güncel adları faiz faidedir hilei şer'iyye yapılıyor. Arap yalanı demekteler. Ben o sebeple soruyu yeniledim, özür dilerim sizi üzmek istemedim. Saygılarımla...

Cevap: Ben size kızmadım. Yalnız çeÅŸitli insanlar, birkaç kez yazdığım ÅŸeyleri soruyorlar. Abdülaziz Bayındır'ı ben ve YaÅŸar Hoca vaktiyle Fakülteye almıştık. Åžimdi o iyiliÄŸimizin karşılığını veriyor. Karakteri bunu gerektiriyor. Ä°stiyor ki hep kendisi üste çıksın. Er veya geç bir gün o, Hak'tan bu saygısızlığının karşılığını bulacaktır. Ben onu açık fikirli bir adam biliyordum sandığım gibi çıkmadı. Ben o tür insanlara hiç deÄŸer vermem. Ne yazarsa yazsın. Kale almam. Sizin onun sözlerini bana iletmenizi de hoÅŸ karşılamadım. Siz istediÄŸiniz fikri benimseyebilirsiniz.