NAMAZ VAKİTLERİ  (2)

(...dünden devam)

Dulûku'ş-şems'i zevâl vakti kabul eden İmam Fahreddîn Râzî şöyle diyor: "Eğer ğasak'ı, karanlığın ilk girdiği zaman diye tefsîr edersek ğasak akşam vaktinin başı olur. Bu takdirde âyette üç vakit zikredilmiş olur: Zeval vakti, akşamın evveli, sabah vakti. Bu ise zevâlin, öğle ve ikindi namazlarının vakti olmasını gerektirir. Bu vakit, iki namazın ortak vakti olur. Mağribin evveli de, akşam ve yatsı namazlarının vakti olmasını gerektirir. Ğasak da akşam ve yatsı namazlarının ortak vakti olur. Bu takdirde öğle ile ikindiyi birlikte, akşamla yatsıyı da birlikte kılmak caiz olur. Fakat delil, hazarda özürsüz olarak cem'in caiz olmadığını; ancak sefer, yağmur ve sair bir özürle cem'in caiz olduğunu gösterir." (Mefâtîhu'l-ğayb: 21/27)

Râzî, özürsüz olarak cem'in câiz olmadığını söylüyorsa da Müslim'de Abdullâh ibn Abbâs'tan rivayet edilen birkaç hadis, hiçbir özür olmadan da Hz. Peygamber'in, öğle ile ikindiyi, akşamla yatsıyı birlikte kıldığını belirtmektedir (Müslim, Musâfirîn, bâb: 6, hadis: 50).

Hasılı âyette namaz kılınması emredilen üç vakit: Hûd Sûresinde de belirtildiği üzre gündüzün iki ucu ile karanlığın ilk bastığı zamandır. Ğasak karanlığın bastığı zaman anlamına geldiği halde bunu akşam namazı vakti diye te'vîl etmek, insanı hayrete düşürüyor. Çünkü akşam vaktinde karanlık basmaz ki. Sonra Abdullâh ibn Abbâs yemîn ederek dulûku'ş-şems'in güneşin battığı zaman olduğunu söylermiş (Câmi'u'l-beyân: 15/133, 135). Kur'ân birbirini tefsîr eder. Hûd Sûresinin 114’ncü âyeti de İbn Abbâs'ın tefsîrinin doğruluğunu gösterir.

İşte âyetin gösterdiği zamanlarda namaz kılmak, âyetin hükmü uyarınca farzdır...

79’ncu âyette Peygamber'in kendisine özgü olmak üzere teheccüd emredilmektedir. Teheccüd: Gece uyanıp namaz kılmaktır. Hasan Basrî'ye göre teheccüd, yatsıdan sonra kılınan namazdır ki yine biraz uyuduktan sonra kılınır. Gecenin bir kısmında uyanıp namaz kılmak, Pey­gamber'in kendisine farzdır, ümmetine farz değildir. "نَافِلَةً لَكَ: Fazladan senin için" deyimi, bunu gösterir. Hz. Peygamber, farz namazlardan sonra en makbul namazın, gece namazı olduğunu söylemiştir: "Kendisine farz namazlardan sonra hangi namazın daha makbul olduğu soruldu. 'Gece namazı' dedi." (Müslim, Sıyâm: 203; İbn Hanbel, Musned: 2/303, 329)

(devamı yarın..)