RÜYA TABİRİ (7)

(...dünden devam)

Yapay uyutma rü’yâları da vardır ki burada uyutulan kişi, uyutanın emir ve yönetimine girer, onun dediklerini yapar.

Böylece (hulüm, sadık ruyâ ve uyurgezerlik-yapay uyuma rü’­yâsı şeklinde), gözlerin rol almadığı üç tür irâde dışı görme (rü’yâ) olayı vardır. Ancak Araplar, uykuda görme olayına uzatma elifi ile rü’yâ, gözle görme olayına da rü’yet demişlerdir.

Mutasavvıflar, rü’yâyı Hakk’a varmak üzere yola çıkan sâ­lik’in bulunduğu hal ve sıfatların bir göstergesi olarak değerlendirirler. Bilindiği gibi mutasavvıflara göre neifsin (insanın iç yapısının) yedi derecesi vardır. En aşağısı Nefs-i Emmâre, en yukarısı da Nefs–i Kâmile veya Nefs-i Zekiyye mertebesidir. İşte mutasavvıflar, sâlikin rü’yâsını, bulunduğu nefis mertebesine göre mânâlandırmışlardır.

Merhum Hocam Hacı Muharrem Sırrî Efendi “Makāmāt-i Ezkâr-i İlâhiyye Li Sâlkî’t-Tarîkati’l-Kādiriyye” adıyla kaleme aldığı, bizim de “Kadirî Yolu Sâliklerinin Zikir Makamları” adıyla sadeleştirdiğimiz eserinde, sâlikin bulunduğu mertebeye göre gördüğü rü‘yâların anlamını açıklamıştır. Hocamızın ruhunun şâd olması dileğiyle onun açıklamalarını kendi dilinden, ancak biraz sadeleştirerek okuyalım.

Nefs-i Emmârede bulunan sâlikin rü’yâlarının yorumu:

Bir sâlik aşağıda zikrolunan şeylerden birisini veya birkaçını rü’yâda görürse bu, onun nefs-i emmârenin hangi sıfatında bulunduğunu gösterir. Meselâ rü’yâsında domuz, fil, köpek, yılan, akrep, fare, bit, pire, eşek, katır, kaplan, kurt, ayı, maymun, pars, tilki, sansar, tavşancıl kuşu, deve, azgın öküz, eşek arısı, sarıca arı ve büyük küçük sinekler, kedi, ölmüş şeyler, velhasıl haşerâttan, evcil ve vahşi hayvanlardan ve kuşlardan ve eti yenilmeyen ne kadar hayvan varsa bunlardan birini rü’yâda görmesi, kendisinin nefs-i emmârede bulun­duğunu gösterir.

Cehennemde yanmak, çamura düşmek, meyhane, mezbele, bozaha­ne, kahvehanede kahve, tütün, nargile içmek, esrar, afyon, enfiye ve bunlara benzer şeyler kullanmak ve sonra ekşimiş şeyler ve eğlence âlet­leri, oyun ve benzerleri, gayet sıcak ve soğuk, çiğ et, keşf-i avret, ana babasına isyan eylemek ve harâm ve yasak olan şeylerden birini görmek veya yapmak,ve nefis şehvetlerine ve hevaya ve dünya süsüne dair şeyleri görmek veya döşemesiz ev, alevsiz ateş közü, duman ve dar yollar, taşlı dağlar ve ormanlar ve ağır şeyler, dikenler, uçurumlar, yüksek, korkulu ve karanlık ve siyah renk ve bunlar gibi rü’yâların görülmesi, nefs-i emmârenin çeşitli sıfatlarındana işarettir. Nefs-i emmârenin en büyük sıfatları on ikidir: (1) şirk, (2) küfür, (3) cehil, (4) gaflet, (5) büyük günah, (6) kibir, (7) Hırs, (8) buhl, (9) şehvet, (10) gazap, (11) hased, (12) kindir.

(devamı yarın..)