HZ. AYŞE’NİN EVLENME YAŞI (5)
Cumartesi, 22 Ekim 2016 00:00

HZ. AYŞE’NİN EVLENME YAŞI (5)

(...dünden devam)

Hz. Ayşe validemizin, Kıyamet Sûresinin iniş zamanı hakkında sorulan bir soruya: “ Ben Mekke’de sokaklarda oynayan bir çocuk iken Kıyamet Sûresinden şu ayetler nazil oldu” diye cevap vermesi, onun yaşını tespit etmemiz açısından önemli bir işarettir. Bu sûrenin peygamberliğin 3. Ya da 4. yılında indiğini hatırlarsak, Ayşe validemizin de oyun oynayacak ve sözü geçen sûreyi aklında tutacak bir yaşta olması gerektiğini de dikkate alırsak; o günlerde en az 6–7 yaşlarında olması icap edecektir. Hz. Ayşe’nin Efendimiz ile evliliğinin Nübüvvetin 13. yılında gerçekleştiğini hatırlarsak, demek ki; bu evlilik Kıyamet Sûresinin nazil olmasından yaklaşık 10 yıl sonra olduğunu kabul etmek zorunda kalacağız. Böyle olunca da Ayşe validemizin evlendiği zaman yaşının en az 17 ya da 18 olduğu anlaşılır.

Birçok tarihi kaynak Ayşe validemiz ile ablası Esma arasındaki yaş farkının 10 olduğunu söylerler. Hicretin 73. yılında 100 yaşında vefat etmiş olan büyük İslam kadını Hz. Esma hicret sırasında 27-28 yaşlarında idi. Bu durumda Esma’dan 10 yaş küçük olan Hz. Ayşe’nin de hicret sırasında 17-18 yaşlarında olması gerekir.

Bugün hadis kitaplarımızda yer alan ve Hz. Ayşe Validemiz’in Mekke yıllarıyla ilgili olarak anlattığı bazı rivayetler, onun yaşını tespit etmemize yardımcı olacak niteliktedir. Bunlardan birkaçına değinirsek, mesela; Risâletten kırk yıl önce gerçekleşen ve tarih belirlemede bir ölçü olarak kabul gören Fil hadisesinden geriye kalan iki kişiyi Mekke’de dilenirken gördüğünü söylemesi; Mekke’nin en sıkıntılı günlerinde Allah Resûlü’nün sabah-akşam kendi evlerine geldiğini ve bu sıkıntılara dayanamayan babası Hz. Ebubekir’in de Nübüvvetin 5. veya 6. yılında Habeşistan’a hicret teşebbüsünde bulunduğunu detaylarıyla birlikte anlatması gibi rivayetler onun yaşı konusunda bize ipuçları verecek niteliktedir.

Hz. Ayşe validemizin doğum tarihindeki ihtilafların bir benzeri vefat tarihinde de görülmektedir. Ama biz bazı detayları ve rivayetler arasındaki ilişkileri dikkate alırsak, onun Hicri 58. yılda, 74 yaşlarında vefat ettiğini kabul edebiliriz. Eğer o 74 yaşında vefat etti ise, Efendimiz’den sonra 48 yıl dul olarak yaşadı ise, Allah Resulü ile evliliği de 9 yıl sürdü ise; demek ki, Ayşe validemiz, Efendimiz Daru’l-Beka’ya hicret ettiğinde 26, evlendiğinde ise 17–18 yaşlarında idi.

İşte burada ancak birkaçına yer verebildiğimiz delilerden anlaşılacağı gibi, bilinenin aksine Hz. Ayşe validemizin evlilik yaşı 9 veya 10 değil, 18’dir. M. E. Y.

(devamı yarın..)