RÜYA YORUMU ÜZERİNE (5)

(...dünden devam)

Âlûsî’nin aktardığı mutasavvıf görüşlerinin bu son kısmı, şimdi bilinçaltının, uykuda bilince çıkması şeklinde açıklanmaktadır.

Âlûsî’ye göre rü’yâ, İlâhî vahyin ilk başlangıcıdır. Çünkü vahiy, meleğin inmesiyle olur. Melek de önce hayal mertebesine, sonra duyuya iner (Rûhu’l-ma‘ânî: 2/10-11; Süleyman Ateş, İşârî Tefsîr Okulu, s. 253-254).

Hz. Peygamber(s.a.v.)e vahiy, sâdık rü’yâ şeklinde başlamıştı. Ken­disinin gördüğü rü’yâ sabah aydınlığı gibi çıkardı. Sâlih rü’­yâ­yı,“Pey­gamberliğin 46. cüz’ünden bir cüz’ü” (Buhârî, Ta’bîr: 4; Müslim, Ru’yâ: b. 1, h. 8.) sayan Peygamber (s.a.v.) rü’yâyı üçe ayırmıştır: “Rü’yâ üçtür: Biri Allah’tan müjde, diğeri hadîs-i nefs, bir diğeri de şeytândan bir korkutmadır. Biriniz hoşlandığı bir ru’ya görürse onu dilediğine söylesin. Fakat hoşlanmadığı bir şey görürse onu kimseye söylemesin, kalkıp namaz kılsın. Ben ğull’ü (gull: boyna geçirilen halkadır. Kayd ise, bağ demektir.) sevmem, kaydı severim. Kayd, dinde sebat demektir.” (Tirmizî, İbn Mâce (Kenz: 15/363))

“Biriniz sevdiği bir rü’yâ görürse o, Allah’tandır; yüce Allah’a hamdetsin ve onu söylesin. Fakat hoşlanmadığı bir rü’yâ görürse o şeytandandır. Kovulmuş şeytândan ve o rü’yânın şerrinden Allah’a sığınsın ve onu kimseye söylemesin. O rü’ya kendisine zarar vermez.” (Buhârî, Ta‘bîr: 4)

Başka bir hadîslerinde de Allah’ın Elçisi (s.a.v.): “Biriniz sevmediği bir rü’yâ görürse üç defa soluna tükürsün, kovulmuş şeytândan Allah’a sığınsın; üzerine yatmış olduğu yanından öbür yanına dönsün.” (Aynı kaynaklar.) buyurmuşlardır.

Âlûsî,YûsufSûresi’nin4.âyetinintefsîrindeMuhyi’d-dîn Neve­vî’nin şu açıklamasını aktarıyor: “Yüce Allah, uyanık insanın kalbinde olduğu gibi, uyuyanın kalbinde de birtakım düşünceler yaratır. Bu düşünceleri meleğin ilhamiyle insana duyurursa o rü’yâ; şeytânın fısıldamasıyla duyurursa o, hulüm’dür. Allah’ın Elçisi (s.a.v.): ‘Rü’yâ Allah’tan, hulüm şeytândandır. Biriniz, hoşlanmadığı bir hulüm (düş) görürse üç kez sol tarafına tükürsün ve o düşün şerrinden Allah’a sığınsın. O hulüm kendisine zarar vermez.’ (Buhârî, Ta‘bîr: 4, 14; Müslim, Ru’yâ: 1) buyurmuştur (Rûhu’l-Ma‘ânî: 12/181).

(devamı yarın..)