FOTOĞRAF YASAK MI (1)

Selâmun Aleyküm Değerli Hocam,

Ben fotoğraf çekme ve meslek olarak sanat fotoğrafçılığı konusunda yorumunuzu sormak istiyorum. Bir internet sitesinde fotoğraf çekmenin sonsuz cehennem azabıyla cezalandırılacağı sahih hadis olarak yayınlanan şu hadisle savunuluyor: "Hatıra için veya zevk için fotoğraf çektiren ve çeken kişiye kıyamet günü bu yaptığın fotoğrafa can ver denilecek. Ama maalesef o fotoğrafa can veremeyecek! Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu:

“Her kim bir suret yaparsa şüphesiz Allah o kimseye yaptığı surete can üfleyinceye kadar azab edecektir. Hâlbuki sureti yapan o kişi, yaptığı surete ebediyen ruh üfleyip can veremeyecektir!” Yani cehennemden hiçbir zaman çıkamayacağı anlatılıyor. Günümüzde bilhassa eğitim, iş ve resmi kurumlar gibi alanlar başta olmak üzere fotoğrafsız bir yaşam imkânsız gibi gözüküyor. Allah'ın birliğine inanan ve İslâm'ı yaşamaya gayret gösteren bir kimse sırf fotoğraf çekti diye sonsuza kadar cehennemde cezalandırılmaz herhalde diye düşünüyorum. Bunun haricinde sanat amacıyla doğa ve hayvan resimleri çekmek ne dereceye kadar günah olabilir? Teşekkür ederim…

Cevap: Bu soruyu Yeni İslam İlmihali adlı eserimde yazdıklarımızı aktararak cevaplayacağım:

Putperestliğin açık ve gizli her şeklini ortadan kaldırmaya çalışan İslam’da tapılmak amaçlı resim ve heykel de yasaklanmıştır. Çünkü o zamanki heykellere tapılıyordu. Yasaklananlar, elle çizilen ve yontulan canlı insan ve hayvan resimleridir. Fakat bu yasak, yapılış ve kullanılıştaki niyete bağlı olmaktadır. Tapınma ve saygı için yapılan ve kullanılan resim ve heykel yasaktır. Fakat tapınma ve saygı amaçlı olmayan, nakış için örtülerin üzerinde bulunan resimlerde bir sakınca bulunmadığına dair hadîsler vardır.

Hele çocukların oynadıkları çocuk bebekleri ve oyuncaklarında bir mahzur yoktur. Çünkü Hz. Ayşe'nin Peygamberimizin yanında oyuncaklarla oynadığına dair rivayetler vardır.

Bugün bir âletle tespit edilen fotoğraf ise Hz. Peygamber zamanında yoktu. Olayların canlı bir şekilde tespitinde, kimliklerin bilinmesinde ve daha birçok hususta faydalı olan fotoğrafın haram olduğu söylenemez. Çünkü bunu elle yapılan resme kıyâs etmek doğru değildir. Kaldı ki o bile tapılmak niyetiyle yapılmamışsa mahzurlu görülmemiştir. Hz. Ayşe'nin kullandığı perdede resim nakışı bulunduğunu, Peygamberimizin bunu atmadığını, fakat karşısından kaldırılmasını, çünkü namazda kendisini meşgul ettiğini söylediğini kaynaklar tespit etmektedir.

Şu da muhakkak ki, zorunluluk haline gelmiş fotoğraf haram olmasa da bunda ifrata gitmek, evin her tarafını fotoğrafla doldurmak mekruhtur (hoş değildir).

Bir okurumun “Odamın duvarına canlı resmi astığımda, değerli büyüklerim; ‘Bu insanı Allah'a şirke götürür, asma’ diyorlar, ancak başka bir zamanda, dinde insanın niyetinin önemli olduğunu söylüyorlar. Benim o resimleri asmamdaki amaç hâşâ Allah'a şirk koşmak falan olamaz, sadece süs niyetiyle asıyorum, bu iki konu çelişiyor mu?” şeklindeki sorusuna cevabım şöyle olmuştu:

(devamı yarın..)