CÜNEYD'İN NESLİ

Muhterem hocam merhaba aklımda bir soru var, çareyi sizde bulacağımı umarak bu yazımı yazıyorum. Öncelikle merhaba, Hatay'ın Reyhanlı ilçesinde ikamet etmekteyim. Cüneydi Bağdâdînin torunu olduğumuz iddia ediliyor. Soyadım Cüneydioğlu. Sizce bu doğru mu? Birinci sorum bu. İkinci sorum ise Cüneydioğluları Arap mı, Türk mü? Benim bildiğim kadarıyla Cüneyd-i Bağdâdî Araptır fakat Aslan adında bir torunu var. Aslan, Türk hanımlarla evlenerek soyun türkleşmesini sağlamış. Sizce bu bilgim doğru mu? Vereceğiniz bu cevabı 5000 bin kişilik Cüneydioğlu ailesi olarak merakla bekliyoruz. Selâmetle, hoşça kalın...

Cevap: Ben bu konuyu yıllar önce de cevaplamıştım. Benim bildiğime göre Cüneyd'in Türklükle ilgisi yoktur. Künyesi Ebû'l-Kāsım, babası Muhammed'dir. Ebû'l-Kāsım Cüneyd ibn Muhammed el-Hazzâz el-Kavârîrî Bağdat'ta doğmuş ve orada yaşamıştır. Cam ticaretiyle uğraştığından Kavârîri (camcı) lakabıyla anılan ailesi aslen Nihâvend'den geldiğine göre köken itibariyle Cüneyd, İranlı veya Türk olabilir.

Ebû Sevr el-Kelbi'den fıkıh eğitimi alan Cüneyd, Ebû Ali el-Hasan ibn Arefe el-Abdî başta ol­mak üzere bazı âlimlerden hadis dinle­di, dayısı Serî es-Sakatî ve Ebû Hamza el-Bağdâdî gibi sofilerin sohbetinde bulundu. Sonraki yıllarda vaaz vermeye başladı ve İslami İlimler üzerinde derin bilgi sahibi oldu. Süfyan-ı Sevrî'nin mezhebinden olduğu rivayeti vardır.

Dönemin birçok ünlü sûfîsi Cüneyd-i Bağdâdî'nin sohbetin­de bulunmuştur. Ebû Muhammed el-Cerîrî, Ebü'l-Abbas İbnü'l-Arabî, İsmail b. Nüceyd, Ali b. Bündâr es-Sayrafî, Ebubekir Şiblî, Mümşâd ed-Dîneverî, Abdullah eş-Şa'rânî, Muhammed b. Ali el-Kettânî, Ebûbe­kir el-Vâsıtî, Ebû Amr ez-Zeccâcî Cü­neyd Bağdâdî'nin sohbetinde bulunmuş olan ünlü sûfilerdendir. Bu sebeple tarikatların tamamı­na yakın kısmı silsilelerinde Cüneyd-i Bağdadî'ye yer vermişlerdir.

Bağdad Tasavvuf Okulunun lideri olan Cüneyd'in tasavvufî görüşleri, hem çağdaşı sûfîler hem de daha sonraki mu­tasavvıflar üzerinde derin etki yapmıştır. Onun açtığı yoldan gidenlere Cüneydî denildiğini kaydeden Hücvîrî, ken­di şeyhlerinin de bu zümreye mensup ol­duklarını belirtmektedir.

Sonraki çağlarda çeşitli olaylar yüzünden Cüneyd'in neslinden kimileri Anadolu'ya, Hatay'a göçüp Hatay'a yerleşmiş olabilir. Siz de o nesilden gelmiş olabilirsiniz. Tarihte böyle şeyler çoktur. Peygamber soyundan çok kimse İran'a gidip yerleşmiş, o ortamda elbette çocukları da Farsça konuşan İranlılar olmuşlardır ama onlar yine Ehl-i Beyt'ten sayılırlar. Aynı şey Osmanlı ülkesi için de söz konusudur. Onlardan Kürt veya Türk bölgesine göçüp oralarda yaşamış olanlar da haliyle Kürtleşmiş veya Türkleşmişlerdir ama yine onlar Peygamber evladı olarak anıla gelmişlerdir. Mesela Safiye Ayla'nın kocası Şerif Muhittin Targan Hz. Hasan soyundan gelir ama Türk'tür.