REENKARNASYON HAKKINDAKİ GÖRÜŞÜMÜZ (6)

(...dünden devam)

Sizi benzerlerinizle değiştirelim” . Meşhur görüşe göre bu âyetin başındaki alâ, bundan önceki Bizim önümüze geçilemez, kararımız önlenemez âyetine bağlıdır. Yani sizi benzerlerinizle değiştirmekten âciz değiliz. Başka bir görüşe göre alâ, Buna gücümüz yeter âyetine bağlıdır. Takdîri şöyledir: “Biz ta başlangıçta sizin neslinizi tamamen kesmek üzere değil, sizi benzerlerinizle değiştirmek üzere aranızda ölümü takdîr ettik (ölümlü olmanıza karar verdik). Bir kısmınız ölürken onların yerine başkaları gelecektir. Biz aranızda ölümü böyle koyduk. Biz ölümü, bütün insanları yok edecek biçimde değil, benzerlerinizi yerinize getirmek üzere aranızda takdir ettik. Sizi öldürüp götürür, yerinize başkalarını getiririz. Daha sonra sizi, bilmediğiniz biçimde yeniden yaratırız. Buna göre benzerleri, öldürülen insanların kendileri değil, başkalarıdır. Yani insanlardan kimi ölürken, onların yerine, yine kendileri gibi insanlar doğar, hayat kendisini tazeler.

Râzî’ye göre, “Aranızda ölümü takdîr eden (sizi ölümlü kılan) biziz. Ve bizim önümüze geçilmiş değildir (kimse bizi engelleyemez). (Size böyle ölümü takdir ettik) Ki sizin yerinize benzerlerinizi getirelim ve sizi bilmediğiniz bir biçimde yeniden inşa edelim.” âyetleri iki anlama gelebilir: Birine göre “Biz sizi benzerlerinizle değiştirmek, sizi giderip yerinize başkalarını getirmek ve sizi de bilmediğiniz biçim ve kılıkta yeniden yaratmak üzere aranızda ölümü takdir ettik”, demektir. Buna göre benzerler, ölenlerin kendileri değil, onlara benzer başka insanlardır. Sağlar ölürken, yerlerine yenileri yaratılır, ölenler de ayrıca niteliğini bilemeyecekleri bir biçim ve kılıkta yeniden yaratılırlar. Diğerine göre benzerler, ölenlerin kendileridir. Yüce Allah, insanları benzer, mâhiyet ve sıfatı bilinmeyen bir biçimde yeniden yaratacaktır.

Fakat emsâlin, iki fethali meselin çoğulu olması daha kuvvetlidir. Mesel sıfat ve şekil, maddî ve ma‘nevî benzerlik, huy ve kılık demektir. Bu takdirde mânâ şöyle olur: Bulunduğunuz kılıklarınızı değiştirmeğe ve sizi bilmediğiniz bir biçimde yeniden yaratmağa kadiriz. Buna kimse engel olamaz.

Bu mânâ, hem dünyâdaki değişimleri, hem de âhiretteki ba‘si ifade eder. Hattâ bundan ruhların başka bedenler içinde yeniden dünyaya gelecekleri anlamını çıkaranlar da olabilir. Hasan-ı Basrî Hazretleri, va‘îd cihetini düşünerek âyetten: “Sizi maymunlara, domuzlara çevirir, onların kılıklarına sokarız” biçiminde bir tehdîd anlamıştır (Mefâtîhu’l-ğayb: 29/178-179; Hak Dini Kur’ân Dili: 6/4716).

Müfessirlerin görüşlerini böylece belirttikten sonra deriz ki:

Aranızda ölümü takdir eden (ne zaman öleceğinizi belirleyen) biziz. Ve bizim önümüze geçilmiş değildir (Kimse bizi önleyemez). 61- (Sizi böyle ölümlü yarattık) Ki sizin yerinize benzerlerinizi getirelim ve sizi, bilmediğiniz bir biçimde yeniden inşâ edelim.” âyetlerinde gayet açık bir anlam vardır ki buna dikkat edilmemiştir:

61’nci âyetin “Sizin yerinize benzerlerinizi getirelim” cümlesinden, ölen kuşakların yerine yine kendilerine benzer kuşakların getirileceği Ve sizi bilmediğiniz bir biçimde ve sıfatta inşâ edelim” anlamındaki ikinci cümlesinden de ölen insanların, bilinmeyen bir biçim ve sıfatta yeniden yaratılacakları anlaşılır. Daha önce geçen benzeri âyetlerle karşılaştırılırsa bu âyetlerden de kemal bulmadan ölmüş insan ruhunun, bilinmeyen bir bedene sokulup bedensel hayata getirileceği mânâsı çıkarılabilir.

(devamı yarın..)